Internationale pariastatus Birma lijkt ten einde te lopen
RANGOON – Wat de Britse premier David Cameron betreft is de tijd rijp om de door de Europese Unie opgelegde economische sancties voor Birma binnenkort op te heffen. Hij verklaarde dat afgelopen weekeinde op een persconferentie in de tuin van de villa van oppositieleidster Aung San Suu Kyi in Rangoon.
Het was een historisch bezoek –de eerste keer dat een regeringsleider van een westers land Birma bezoekt– en het is het duidelijkste teken tot op heden dat de pariastatus in de internationale gemeenschap van Birma ten einde loopt.
„Het is tijd om de politieke hervormingen te belonen met het opschorten van de economische sancties”, zei Cameron. Maar wellicht veel belangrijker dan Camerons oproep is het feit dat Aung San Suu Kyi het eens is met zijn conclusie. De sancties zijn een belangrijke stok achter de deur, en door ze los te laten geeft ook zij het teken dat ze gelooft dat het land definitief een nieuwe politieke weg is ingeslagen.
Het bezoek van de Britse premier, afgelopen vrijdag, kwam op een strategisch moment. De EU zal op 23 april moeten beslissen over het al dan niet verlengen van de economische sancties die de Unie Birma heeft opgelegd. Het voorbehoud van het Verenigd Koninkrijk was altijd een spaak in het wiel van de andere EU lidstaten, die de sancties al eerder hadden willen afbouwen. De 23e april is juist de datum waarop Aung San Suu Kyi is uitgenodigd om voor het eerst het Birmese parlement te betreden.
Embargo
Onder de EU sanctie vallen onder andere de import van Birmees hout en edelstenen, visa voor leden van de militaire junta die het land bestuurden voor de verkiezingen in 2010 en het bevriezen van de activa van honderden firma’s. Mocht de EU besluiten om een einde te maken aan de economische sancties, dan blijft enkel een embargo op de verkoop van wapens aan het Birmese leger van kracht.
De hervormingsgezinde regering van president Thein Sein heeft toegestaan dat Suu Kyi’s partij, de NLD, op de tussentijdse verkiezing op 1 april 43 van de 45 verkiesbare zetels binnenhaalde. Regeringspartij USDP, die na de verkiezingen in 2010 die de NLD boycotte 88 procent van de zetels in handen had, heeft daarvan 11 procent afgestaan en heeft nu, samen met het leger, nog een comfortabele 77 procent in handen. Maar dit weerhield de bevolking niet om de tussentijdse overwinning uitbundig te vieren.
”Thingyan”, het Waterfestival dat het nieuwe jaar in Birma inluidt, is een goede gelegenheid om emoties de vrije loop te laten. „In voorgaande jaren was het vooral een uitlaatklep voor opgekropte frustraties, maar dit jaar hangt er een heel andere en veel vrolijkere sfeer in de stad”, zegt een lokale journalist. Het festival duurt vier dagen en is een zeer natte aangelegenheid.
Grote groepen jongeren, gewapend met waterpistolen, trokken dansend door de stad, in een lange optocht van open trucks en pick-ups. Zodra zij een van de vele podiums naderden waarop bands optraden, stonden tientallen jongeren klaar met waterspuiten om hen nat te spuiten.
Het is een boeddhistisch gebruik om de zonden van het afgelopen jaar weg te wassen met water. Maar in de loop van de tijd is het veranderd in een luidruchtig waterspektakel.
Dit jaar heeft de viering een politiek tintje. „Het is alsof de bevolking de overwinning van de NLD viert”, zegt een lokale journalist.
Suu Kyi zegt dat het land „een revolutie van de geest” heeft doorgemaakt. Maar zij riep haar partijleden ertoe op om het waterfestival niet te gebruiken voor politieke doeleinden.
Nog te vroeg
Niet iedereen in Birma is blij met het opheffen van alle sancties. Een Birmese zakenman en aanhanger van de NLD die anoniem wenst te blijven, zegt dat het nog te vroeg is. „Het is beter om af te wachten en de sancties stukje bij beetje op te heffen. Het land is nog niet gereed voor een lawine van investeringen en een toevloed van zakenlieden die allemaal een graantje willen meepikken.”
Daarbij komt dat de regering nog niet voldaan heeft aan een aantal van de voorwaarden die gesteld waren aan het opheffen van de economische sancties. Er zitten nog steeds honderden politieke gevangenen vast en een einde aan het gewapende conflict met diverse etnische groepen aan de grens is nog niet in zicht.
Australië heeft vanmorgen de sancties tegen aan aantal belangrijke personen in Birma opgeheven. Onder anderen de president mag weer vrij reizen en over zijn buitenlandse tegoeden beschikken.
De regering in Canberra liep daarmee vooruit op een besluit van de Europese Unie over het mogelijk opheffen van de sancties tegen Birma, later deze maand.