Het 66 hectare grote park in Venlo telt meer dan honderd tuinen en paviljoens. De inzendingen zijn afkomstig uit pakweg veertig landen. Bloemen, planten en bomen in allerlei soorten, kleuren en maten staan in wisselende samen­stelling een halfjaar lang te pronken voor het publiek.

Koningin Beatrix verricht woensdagmiddag de officiële opening. Vanaf donderdag kan iedereen het goede van de tuinbouw ondergaan. Slingerende paden leiden de bezoekers langs modeltuinen en paviljoens. Je kunt flaneren langs de boulevard, pootjebaden in de vijver, zweven in de grootste kabelbaan van Nederland, een kijkje nemen op de doorlopende indoorbloemenshow en deel­nemen aan allerlei activiteiten.

De Floriade is dan ook niet zomaar een tentoonstelling, het is een evenement dat je moet beleven. Wat groeit en bloeit heeft grote invloed op de kwaliteit van het leven, en de organisatie ziet het als haar missie om de consument daarvan bewust te maken.

De plek waar het park is aangelegd, sluit naadloos aan bij dat ideaal van beleving. Waar de vorige Floriade in 2002 letterlijk moest groeien in het kale polderlandschap van de Haarlemmermeer, heeft de huidige editie vorm gekregen in een idyllisch bosgebied in Noord-Limburg.

Op het terrein zijn vijf thema­velden aangelegd, ”werelden” in het Floriadejargon. Elk veld heeft een eigen decor, programma en activiteiten, waardoor bezoekers steeds op een andere manier met de natuur in contact komen. Centrale boodschap, die meteen het internationale karakter onderstreept: „Be part of the theatre in nature; get closer to the quality of life” (vrij vertaald: Stap in het theater van de natuur, verbeter de kwaliteit van je leven).

De Floriade mag dan een tuinbouwtentoonstelling zijn, toch is het evenement niet te vergelijken met bijvoorbeeld de Keukenhof of een traditionele tuinshow. Het is allemaal groter, internationaler, gericht op een breder publiek, actiever en aangekleed met een doorlopend aanbod aan culturele evenementen.

Natuurlijk zijn er volop bloemen, planten en bomen in allerlei schakeringen te zien, en dat zes maanden lang. De bezoeker doet ideeën op voor zijn tuin, maar ook voor een groene aankleding van huis of kantoor. Wie vaker langskomt, ziet hoe bijvoorbeeld appels zich aan de boom ontwikkelen, van bloesem tot rijping. En wie uitgekeken is, kan in een van de restaurants proeven van de vruchten van de tuinbouw.

Voor de tuinbouw zelf is ook de zakelijke kant heel belangrijk. De Floriade dient het komende halfjaar als internationaal podium voor congressen en bijeenkomsten van vak­genoten uit de hele wereld.

De Floriade is met recht een wereldtentoonstelling. Meer dan veertig landen laten in Venlo zien waar hun tuinbouw in uitblinkt. Sommige, zoals China, Indonesië, Pakistan en Spanje, hebben grote paviljoens ingericht.

„Het is de enige wereld­tentoonstelling die Nederland heeft”, zegt trotse voorzitter Nico Koomen van de Nederlandse Tuinbouwraad (NTR), die samen met Regio Venlo Floriade 2012 organiseert.

In de Nederlandse Tuinbouwraad werken twaalf tuinbouwclubs samen, waaronder de vakorganisaties van telers en van handelaren, veilingen, zaadbedrijven en bloemen­detailhandel.

Volgens Koomen staat de Nederlandse tuinbouw in het buitenland bijzonder hoog aangeschreven. „Het vakmanschap van onze tuinders, het onderwijs, de bijdrage aan de economie, de technische ontwikkelingen, in het buitenland wordt onze tuinbouw hiervoor op het schild gehesen”, zegt hij. In eigen land is dat anders. „Hier moeten we het belang van de tuinbouw steeds weer uitleggen.”

De NTR heeft als doel het imago van de Nederlandse tuinbouw te bevorderen en is al sinds de eerste editie in 1960 eigenaar van het merk Floriade. De NTR zet de lijnen uit. Deze keer moest het gaan om de waarden van de tuinbouw. Koomen noemt een paar steekwoorden: „Duurzaamheid, gezondheid, innovatie, bijdrage aan de groene ruimte, sierwaarde en het welzijn van mensen.”

De aanzet wordt al tien jaar van tevoren gegeven, rond de voorgaande Floriade. Tuinbouwregio’s kunnen dan op de organisatie van de volgende editie inschrijven. Zij tekenen daarmee tegelijk voor de exploitatie en dragen dus ook alle risico’s.

Regio Venlo kwam in 2002 met het winnende plan en mag nu, als eerste tuinbouwgebied buiten de Randstad, het evenement organiseren. Regio Venlo is een samenwerkings­verband van de gemeenten Venlo, Venray, Horst aan de Maas, Gennep, Beesel, Bergen en Peel en Maas. Het gebied presenteert zich als het tweede tuinbouwcluster van Nederland, na het Westland.

Het gebied heeft moderne kassen waar groenten en bloemen worden geteeld, maar ook vollegrondstuinbouw (denk bijvoorbeeld aan de beroemde Limburgse asperges), boom­kwekerij en champignonteelt. Twee grote veilingcomplexen (Fresh Park Venlo en FloraHolland) met bijbehorende handels­bedrijven liggen op een steenworp afstand van het Floriadeterrein.

Kenmerkend voor de Floriade, ook voor vorige edities, is de koppeling aan de verbetering van de infrastructuur en aan de economische ontwikkeling van het gebied. Alleen zo is een verantwoorde exploitatie te bereiken. Deze keer is dat volgens Koomen bijzonder goed gelukt. „De wereld­tentoonstelling is een snelkookpan van ambitie”, zegt hij.

De aanleg van het park, op een strategische plek bij de kruising van de autosnelwegen A73 en A67, is onderdeel van een groot infrastructureel project waarvan de omgeving nu al, nog voor de opening van de tentoonstelling, de vruchten plukt.

Een woordvoerder van de gemeente Venlo wijst op de versneld gerealiseerde aanleg van de A73 en de aanleg van de zogenoemde Greenportlane, een verbindingsweg tussen de A73 en de A67. Bovendien wordt het terrein waarop de Floriade plaatsvindt na afloop van het evenement omgevormd tot een „groen” bedrijventerrein, het Venlo Green Park.

Dit bedrijvenpark wordt een voorbeeldproject voor duurzaam bouwen en toepassing van de ”cradle to cradle”-filosofie. Dat wil zeggen dat producten en materialen zo ontworpen worden dat de grondstoffen kunnen worden hergebruikt in een „tweede leven”, en dat in een per definitie oneindige kringloop.

Twee kantoorgebouwen staan al te prijken in de lentezon: de futuristische Villa Flora, bij de oplevering in oktober omschreven als het groenste kantoorgebouw ter wereld, en de imposante Innova Toren, van veraf de onbetwiste blikvanger van het Floriadepark.

De bouw ervan bleek zo’n gedurfde investering dat project­ontwikkelaars vanwege de crisis afhaakten. Daarop stelden Regio Venlo (Villa Flora) en de provincie Limburg (Innova Toren) zich voor de benodigde gelden garant.

Villa Flora kostte 17,5 miljoen euro en werd opgeleverd in oktober 2011. Het gebouw bestaat uit een enorme glazen kas van 7500 vierkante meter en een kantoorgedeelte van 3500 vierkante meter. Het kasgedeelte wordt door de Floriade gehuurd en zal zes maanden lang onderdak bieden aan binnententoonstellingen van bloemen en planten. Ook de kantoren zijn inmiddels verhuurd aan bedrijven.

Met de bouw van de 70 meter hoge Innova Toren was 26 miljoen euro gemoeid. Het ontwerp is van architect en voormalig rijksbouwmeester Jo Coenen. De toren telt 5200 vierkante meter kantoren, een glazen atrium van 1000 vierkante meter en 400 vierkante meter horeca. De Innova Toren is het komende halfjaar de fysieke entree van de Floriade 2012.

Het toekomstige Green Park is zelf weer onderdeel van een groter ruimtelijk project, het zogenoemde agro-industrieel en logistiek werklandschap Klavertje 4. Klavertje 4 is een meer dan 1000 hectare groot gebied met glastuinbouw, bedrijventerreinen, infrastructuur en natuurontwikkeling. De ontwikkeling ervan is als greenport aangewezen in de Nota Ruimte van de rijksoverheid.

De Floriade 2012 mikt op 2 miljoen bezoekers. „Dan bereiken we het break-evenpoint”, zegt de woordvoerder van de gemeente Venlo. Een zuinige inschatting, gelet op de meer dan 3 miljoen bezoekers die de twee vorige Floriades in Zoetermeer (1992) en Haarlemmermeer (2002) trokken? „Wij verwachten dat we die 2 miljoen zeker zullen halen en waarschijnlijk wel meer. Binnen één tot anderhalf uur rijden vanaf Venlo wonen meer mensen dan in de hele Randstad.”

Ook Koomen van de NTR maakt zich geen zorgen. „Het Ruhrgebied is dichtbij. De Floriade zal veel Duitsers trekken. Dat is prima, want Duitsland is verreweg de grootste afnemer van Nederlandse tuinbouw­producten.”

De begrote totale kosten van Floriade 2012 zijn geraamd op 60 miljoen euro: 25 miljoen voor de verwerving van grond en de aanleg van het terrein en de infrastructuur en 35 miljoen voor de exploitatie. Provincie en gemeenten dragen 15 miljoen bij, het Rijk 5 miljoen. Subsidies, sponsors, exploitatie door derden en natuurlijk de kaartverkoop moeten de rest opleveren. De tuinbouw zelf levert de bloemen, planten en bomen.

Aanvankelijk werd uitgegaan van 17 euro voor een toegangsbewijs. Inmiddels is dat verhoogd naar 25 euro voor volwassenen. Kinderen betalen 12,50 euro. Wie een rondje boven het terrein wil zweven in de kabelbaan betaalt 30 euro, kinderen 15 euro.

Relax & Heal

De natuur heeft invloed op gezondheid, welzijn en gevoel. Met een flinke dosis Aziatische mystiek, compleet met theerituelen, een blotevoetenpad en een energetische tuin, wil de organisatie bezoekers „een bijzondere yin-yangervaring” laten opdoen. Op het themaveld Relax & Heal staan onder meer een droomhuis met een organische zwemvijver en een apotheek met medicinale planten. Het Floriade Stadspark is „de ideale plek om even uit te rusten.”

Green Engine

Op het themaveld Green Engine staat de tuinbouw als belangrijke motor van de economie centraal. In de futuristische Villa Flora is de grootste indoorbloemenshow van Nederland te zien. Arrangeurs en bloemisten zijn er dagelijks aan het werk. Buiten kan de bezoeker in een reeks modeltuinen ideeën opdoen. In het bollenveld bloeien verspreid over het seizoen meer dan 1 miljoen bolbloemen. In een speciaal paviljoen is de meerwaarde van groen op de werkvloer te ervaren.

Education & Innovation

Wie in de ”wereld” van Education & Innovation rondloopt, ervaart volgens de organisatie de noodzaak om te blijven leren en vernieuwen. Iedereen die zin heeft, kan proeven van bijzondere gerechten met groenten en fruit of in een laboratorium zijn eigen eten bereiden. Ook een reis door een junglekas is onderdeel van de route.

World Show Stage

Kennismaken met andere culturen is het thema van World Show Stage. De organisatie omschrijft dit themaveld als een kleurrijke smeltkroes van kunst, cultuur en entertainment. Aandachttrekkers zijn een grote waterpartij met boulevard, waar bezoekers kunnen pootjebaden, en een groen amfitheater. Landen als Pakistan, China, Spanje en Indonesië presenteren zich op dit themaveld met grote inzendingen.

Environment

Het themaveld Environ­ment wil de bezoeker bewust maken van het belang van groen in de stad, binnen en buiten, thuis en op het werk. Een imposante allee met 120 bijzondere boomsoorten leidt naar een centraal plein. De Nederlandse en de Duitse tuinbouw presenteren zich in paviljoens. De tuincultuur komt aan bod in vijftien tuinen, ontworpen door internationale tuinarchitecten. Ook een vlindertuin ontbreekt niet.