AMSTERDAM – De door Orgelmakerij Reil te Heerde gebouwde replica van het Peter Gerritzorgel uit 1479 wordt op zaterdag 21 april 2012 officieel in gebruik genomen in het Orgelpark in Amsterdam.
Reil bouwde de replica van het oudste Nederlandse orgel eerst op in de Nicolaïkerk in Utrecht, de kerk waar het orgel tot 1886 heeft gestaan. Het verhuisde toen naar het Rijksmuseum in Amsterdam. In 1956 werd de oude orgelkas met frontpijpen geplaatst in de Koorkerk te Middelburg. Het binnenwerk werd opgeslagen in een rijksbunker.
Enkele jaren geleden kwam de Stichting Peter Gerritzorgel met het plan de historische orgelkas met het binnenwerk te verenigen in de Nicolaïkerk te Utrecht. Nog altijd wil de Koorkerkgemeenschap de in bruikleen gekregen orgelkas niet afstaan en is er internationaal bezwaar aangetekend tegen het weer bespeelbaar maken van het historische binnenwerk, waardoor het nodige verloren zou gaan.
Vooruitlopend op allerlei ingediende bezwaren heeft Reil een replica gemaakt van het historische instrument, een soort studiekopie. Deze replica kreeg bij de presentatie van de monografie ”Het oude orgel van de Nicolaïkerk te Utrecht. Kroongetuige van de Nederlandse muziekgeschiedenis” de naam ”Van Straten-Orgel”, genoemd naar de senior specialist Klinkende Monumenten van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE), die zich zeer beijvert voor de hereniging van orgelkas en binnenwerk.
De replica, die orgelmaker Reil nu heeft verhuisd van de Nicolaïkerk naar het Amsterdamse Orgelpark, wordt daar op zaterdag 21 april om 15.00 uur in gebruik genomen met onder meer twee presentaties. Wim Diepenhorst, sinds 2003 de collega van Van Straten bij de RCE, spreekt dan over het hoe en waarom van het middeleeuwse orgel in het Orgelpark. Hugo Bakker, organist van de St.-Maartenskerk te Zaltbommel en finalist van het internationale Sweelinckconcours in 2010, spreekt over ”Utrecht 1479: een tijdsbeeld”.
Diezelfde avond om 20.15 uur wordt het eerste concert op de replica gegeven. Wim Diepenhorst (orgel), Matthias Havinga (orgel), Hester Groenleer (blokfluit) en Wouter Snoei (elektronica) brengen nieuwe muziek ten gehore. Speciaal voor het Van Straten-Orgel componeerde Snoei de ”Gijsbrecht Royé” voor orgel en elektronica. Verder gaat een nieuw werk voor het Van Straten-Orgel en blokfluit in première.
Vrijdag 27 april om 20.15 uur kan het publiek nader kennismaken met het Van Straten-Orgel en de nieuw gebouwde speeltafel bij het Sauerorgel van het Orgelpark.