SOMMELSDIJK – Goede mystiek staat in het kader van het geloof en wordt bemiddeld door het Woord van God. Dit zei dr. W. van Vlastuin donderdagavond op de cursus geestelijke vorming in de hersteld hervormde Rehobôthkerk in Sommelsdijk.
”Mystiek, bevinding, geloof” luidde het onderwerp waarover dr. Van Vlastuin sprak. De cursus geestelijke vorming wordt georganiseerd door de plaatselijke hersteld hervormde gemeente in samenwerking met de christelijke gereformeerde kerk in Middelharnis.
„Unio mystica, dat is een woord dat onze vaderen gebruikten om een diep geheim duidelijk te maken, dat als wij zalig worden, wij zalig worden in Christus”, zei de docent systematische theologie aan het Hersteld Hervormd Seminarie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij wees op verschillende Bijbelse beelden die de vereniging van de gelovige met Christus duidelijk maken, zoals dat van het huwelijk of van het lichaam. „Je kunt nooit denken aan Christus zonder te denken aan Zijn kinderen. En je kunt nooit denken aan Zijn kinderen zonder te denken aan Christus.”
Aan de hand van de Heidelbergse Catechismus legde hij uit dat een christen daarom ook deel heeft aan de drie ambten van Christus: Profeet, Priester en Koning. „Het gaat over een werkelijkheid, een delen in Christus.”
Vervolgens ging Van Vlastuin nader in op het onderwerp mystiek. Hij stelde dat er in de Middeleeuwen veel mystieke stromingen waren waarin werd verondersteld dat ieder mens een stukje in zich draagt van de wereldgeest. Hij wees op overeenkomsten met hedendaags boeddhisme, waarin de mens moet proberen zijn kern te bevrijden door meditatie.
Ten aanzien van mystiek maakte dr. Van Vlastuin een onderscheid tussen verkeerde en goede mystiek. Kenmerkend voor verkeerde mystiek is volgens hem dat het onderscheid tussen God en mens wordt uitgewist. In dit verband citeerde hij Calvijn, die zei: „Wij worden niet met het wezen van Jezus vereenzelvigd. Wij blijven mens, en Christus die blijft Zoon van God.”
Als tweede kenmerk van verkeerde mystiek noemde hij dat deze tegen de menselijke natuur ingaat. Hij verwees hierbij naar de 17e-eeuwse predikant Jean de Labadie. „Die zei: je moet ook helemaal geen belang hebben bij je eigen zaligheid. O Jezus, verdoem mij maar.” Deze opvatting bestreed dr. Van Vlastuin. „Als Jezus genoemd wordt Redder, Verlosser, Zaligmaker, zou het dan verkeerd zijn als wij Hem zo zoeken?” Als derde kenmerk van valse mystiek noemde hij dat dit iets is wat voor weinigen is weggelegd, „voor de upper ten.”
Daarnaast is er echter goede mystiek. „Dat is leven in gemeenschap met Christus. En dan is mystiek bevinding.” De docent legde uit dat met de term „mystieke unie” die „onze vaderen” gebruikten, wordt bedoeld dat „het een werkelijkheid is die alle verstand te boven gaat. Het is de zekerheid van de gemeenschap met God door het getuigenis van de Heilige Geest in mijn hart.”
Goede mystiek, zo stelde dr. Van Vlastuin, staat in het kader van het geloof en wordt bemiddeld door het Woord. „Het Woord is het gewaad van Christus. Christus is meer aanwezig in het Woord dan in de brandende braambos bij Mozes.”