De aandelen van de financiële ondernemingen raken als gevolg van de toenemende kans dat het helemaal verkeerd afloopt met de zuidelijke EU-lidstaat, volledig uit de gratie. De koersen doken maandag met ongekende vaart naar beneden.

Vooral de Franse banken moeten het ontgelden. Niet verrassend, want die beschikken binnen Europa over de grootste bedragen aan obligaties van de overheid in Athene. Volgens de Bank voor Internationale Betalingen staan zij in totaal voor rond de 60 miljard euro bloot aan risico’s op dit terrein.

BNP Paribas, de nummer één in Frankrijk binnen de sector, leverde maandag 12,4 procent in. Société Général, tweede in de rangorde, sloot vrijdag al 10 procent lager en voegde daar aan het begin van de nieuwe week 10,8 procent aan toe. Crédit Agricole kelderde met 10,6 procent. Verzekeringsconcern Axa daalde met 9,7 procent.

Elders ging het trouwens niet veel beter. In Frankfurt raakte Commerzbank 8,3 procent van zijn beurswaarde kwijt en Deutsche Bank 7,3 procent. In Amsterdam stond aan het eind van de dag voor ING een min op de borden van 8,6 procent, voor Aegon van 4,5 procent en voor SNS Reaal van 10,3 procent. Kortom, overal incasseren de financials zware klappen.

De meest drastische stappen bij de aanpak van de problemen in het eurogebied zijn niet langer uitgesloten. In Duitsland klinken inmiddels tot in de hoogste politieke kringen geluiden over een eventueel faillissement van Griekenland en zelfs over een vertrek van die partner uit de muntunie. Dat is een belangrijk signaal. Berlijn legt bij het uitzetten van het gemeenschappelijk beleid immers veel gewicht in de schaal.

Het taboe op een exit voor de noodlijdende natie is verdwenen. Premier Rutte zinspeelde vorige week ook al op die ontwikkeling. De regeringen van de rijke landen staan onder druk van hun kritische bevolking. De bereidheid om kapitaal te blijven overboeken, raakt op. Bij de jongste inspectie door EU, IMF en ECB is opnieuw vastgesteld dat Athene eerdere afspraken over te treffen bezuinigingsmaatregelen niet naleeft. Nu politici openlijk speculeren over het einde van het Europese betaalmiddel voor de Grieken, wordt dat een steeds serieuzere optie. De financiële en economische gevolgen van die ultieme remedie zullen overigens ongetwijfeld heftig zijn.

Wel of niet uit de eurozone, los daarvan hebben weinigen vertrouwen dat het land ooit nog al zijn opgenomen kredieten zal kunnen aflossen. Geruchten dat Duitsland plannen voorbereidt voor steunoperaties aan banken, versterken de verwachting dat wanbetaling, en daarmee een streep door een deel van de schulden, onafwendbaar wordt.

De betrokken bedrijven zullen in dat geval hun beleggingsportefeuille moeten afwaarderen. Zij zien daarmee een stuk van hun vermogen verdampen. Er dreigt dan een nieuwe bankencrisis. Er circuleren berichten dat tegen die achtergrond kredietbeoordelaar Moody’s later deze week de rating van de Franse banken zal verlagen.

Banken vertrouwen elkaar blijkbaar ook niet meer. Zij stallen liever hun overtollige kasgeld bij de Europese Centrale Bank (ECB) dan dat ze het, zoals in normale omstandigheden, onderling uitlenen. Zij stortten vorige week vrijdag bijvoorbeeld 182 miljard euro op een eendagsdeposito, het hoogste bedrag sinds juli 2010. President Trichet benadrukte maandag in een reactie daarop dat de ECB onbeperkt liquiditeiten blijft verstrekken, zodat banken niet in acute geldnood zullen raken.

Parijs laat eveneens geruststellende woorden horen. „De Franse banken zijn sterk genoeg om elke uitkomst van de schuldenproblemen in Griekenland te weerstaan”, verklaarde chef van de centrale bank Noyer. Minister Besson van Economische Zaken noemde het „volledig voorbarig” om te praten over nationalisering van deze concerns.

Beleggers nemen echter het zekere voor het onzekere. Zij mijden de financiële aandelen.