In tegenstelling tot veel andere voormalige kazerneterreinen kun je de Isabellakazerne in Vught niet zo maar op lopen. Om het hele gebied staat een hoog hek. Wie door de enige ingang naar binnen wil, moet zich melden bij de beveiliging. Die controleert secuur de identiteitspapieren. Net als vroeger, toen het terrein bevolkt werd door soldaten.

De beveiligers zijn er niet voor niets. De Isabellakazerne kwam in 2002 landelijk in het nieuws toen er alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s) huisden. Zij werden op het afgeschermde kazerneterrein voorbereid op de terugkeer naar het land van herkomst.

De jongeren kwamen echter in opstand tegen het strenge regime van hun begeleiders. Ze vernielden veel. Al snel werd het experiment gestopt.

Anno 2011 is het rustig op het kazerneterrein. Nog steeds wonen er asielzoekers. Zij hebben meestal een verblijfstatus en wachten op een woning.

„Ze komen vooral uit Irak, Iran, Somalië en Afghanistan”, zegt Martijn van de Koolwijk van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, dat op het kazerneterrein een clusterkantoor heeft. In de keuken en de recreatiezaal is niemand te zien. Alleen buiten in de muziektent zitten enkele asielzoekers met elkaar te praten. „Midden op de dag is het hier altijd rustig”, zegt Van de Koolwijk „De kinderen zijn naar school en de mensen mogen vrij het terrein af wanneer ze willen. Een asielzoekerscentrum is geen gevangenis.”

’s Avonds is het een stuk drukker met spelende kinderen en vrouwen die de maaltijd aan het bereiden zijn. „Ik krijg dan al trek als ik vanaf ons kantoor naar de poort loop”, zegt Van de Koolwijk. „De meest heerlijke en exotische geuren komen me tegemoet.”

Het oudste en meest opvallende gebouw op het kazerneterrein is De Puist, een poortgebouw uit 1713. Ooit was de kazerne een fort, waarvan De Puist de poort was. In 1914 werd Fort Isabella opgeheven als verdedigingswerk. De gebouwen gingen tegen de vlakte, de wallen werden afgegraven. Alleen De Puist bleef staan.

De deur van het karakteristieke pandje zit op slot, maar Van de Koolwijk heeft een sleutel. „De asielzoekers mogen hier niet komen. Alleen als het gebouw moet worden schoongemaakt voor de vergadering van veteranen van het Regiment Wielrijders, dat hier eenmaal per halfjaar bijeenkomt.”

Het is goed te merken dat er bijna nooit mensen in De Puist komen. Er hangt een muffe geur en op de schoorsteenrand ligt een dun laagje stof. Een schilderij van het beleg van ’s-Hertogenbosch door Frederik Hendrik hangt aan de muur.

In de achterkamer staat een maquette van het voormalige fort. Een pop is getooid met het uniform van een wielrijder. Deze soldaten vochten tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Alblasserwaard en op het Eiland van Dordrecht.

Van de Koolwijk vraagt zich af hoe lang het Wielrijdersregiment nog zal samenkomen in De Puist. „Iedere keer wordt het groepje kleiner omdat er veteranen overlijden.”

Dit is het derde deel in een serie over kazernes die een andere bestemming kregen.

Isabella Clara Eugenie van Aragon, beter bekend als Isabella van Spanje, was de dochter van koning Filips II. Ze was van 1598 tot haar dood in 1633 landvoogdes van de Zuidelijke Nederlanden, waaronder ook Brabant viel. Eigenlijk wilde Isabella na de dood van haar man terug naar Spanje, maar dat stond haar broer, Filips III, niet toe.

Ondanks dat ze geen godsdienstvrijheid toeliet, was ze bij vele zuidelijke Nederlanders geliefd. Het is bijzonder dat er een Nederlandse kazerne is genoemd naar een vrouw die oorlog voerde met ons land, streefde naar opheffing ervan en inlijving bij Spanje.