Het contrast is schril. Waar ooit luidkeels militaire bevelen werden gegeven, klinkt nu het gejoel van spelende kinderen. Waar ooit de soldatenkistjes op de klinkers stampten, lopen nu patiënten. De meeste gebouwen van de Cort Heyligerskazerne hebben een mooie herbestemming gevonden.

Neem het hoofdgebouw. Boven de poort staat nog stoer de oude naam van de kazerne. Naast de poort een zuil met daarop de diensten die er nu gevestigd zijn: huisartsen, apotheek, logopedie, Psychologisch Expertise Centrum, diëtetiek, podologie, fysiotherapie, huisartsenlaboratorium.

Aan de buitenkant van de kazerne is niet veel veranderd, zegt Joyce Suijkerbuijk (32), projectmanager van het gezondheidscentrum. „Het interieur is volledig op de schop gegaan.” Ze laat de apotheek zien. De vloer van de eerste verdieping is er helemaal uit gesloopt en er is een loopbrug voor in de plaats gekomen. „De vloeren aan de linkerkant lagen een stuk hoger dan rechts. Dat werd overbrugd met allerlei trappetjes. Voor militairen geen probleem, voor patiënten die niet goed ter been zijn wel.”

De verbouwing van het interieur heeft volgens Suijkerbuijk „miljoenen” gekost. „Het is maar goed dat wij de gebouwen huren van de woningcorporatie, anders hadden we het nooit kunnen betalen. En als de woningbouwvereniging van tevoren had geweten hoeveel de renovatie zou gaan kosten, had ze de boel direct tegen de vlakte gegooid.”

Het idee om enkele gebouwen van de kazerne om te bouwen tot gezondheidscentrum kwam van huisarts Peter Vos, zelf ooit beroepsmilitair. Hij heeft er nu zijn praktijk. Volgens Suijkerbuijk komen er regelmatig patiënten in het gezondheidscentrum die in de kazerne gelegerd zijn geweest. „Ze wijzen dan precies het plekje aan waar ze vroeger geslapen hebben.”

De Cort Heyligers is een van de zestien infanteriekazernes die in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog uit de grond werden gestampt. De dreiging van de nazi’s in Duitsland deed de regering besluiten om grensbataljons op te richten.

Kapitein der genie A. G. Boost maakte een standaardontwerp volgens het zogenaamde paviljoensysteem. Het bestaat uit een hoofdgebouw met toegangspoort met daarachter een exercitieterrein, omgeven door legeringsgebouwen en een keukengebouw. In onder andere Roermond en Tilburg zijn kazernes te vinden die er vrijwel hetzelfde uitzien als de Cort Heyligers.

Zo mooi als de voorste gedeelte van het kazerneterrein is opgeknapt en hergebruikt, zo desolaat is het achterterrein. Vanaf de Van Heelulaan is een tweede toegangspoort met de naam van de kazerne te zien. Het ijzeren hekwerk wordt overwoekerd door bomen en struiken. Op deze plek zouden tientallen huizen moeten komen, maar de crisis gooit roet in het eten. Er is geen belangstelling voor de villa’s. Nu verovert de natuur het ooit zo drukbetreden oefenterrein.

Gijsbertus Martinus Cort Heyligers diende het leger van de Bataafsche Republiek ondermeer als kapitein bij het 4e Bataljon Jagers in Groningen. In 1809 leidde hij als brigadegeneraal de troepen die het door de Engelsen belegerde fort bij Bath ontzetten. Daarna werd Cort Heyligers generaal-majoor in het Franse leger. Toen Napoleon verslagen was, kwam hij weer in dienst van het Nederlandse leger. Als commandant van de 2e Infanteriedivisie vocht hij bij Quatre Bras en Waterloo tegen zijn voormalige opperbevelhebber. Tijdens de Tiendaagse Veldtocht in 1831 tegen de Belgen was Cort Heyligers luitenant-generaal.

Dit is het eerste deel in een serie over kazernes die een andere bestemming kregen.