„Catastrofaal”, noemt de directeur van een eierpakstation in Barneveld de gevolgen voor zijn bedrijf. Het vervoersverbod voor de vlees- en eierverwerkende ondernemingen in of net buiten het gebied heeft ingrijpende gevolgen.
Van de 25 miljoen eieren die groothandel Kwetters wekelijks verwerkt, passeren er zo’n 13 miljoen het pakstation van de onderneming in Barneveld. De eieren worden opgehaald bij de kippenboeren. Na sortering op grootte en kwaliteit, worden ze ingepakt in de bekende kartonnen doosjes voor verkoop aan de consument of op grote trays gelegd voor gebruik door bijvoorbeeld saladeproducenten.
Omdat de Barneveldse vestiging midden in het crisisgebied ligt, wordt dit bedrijf hard getroffen door het vervoersverbod. „Catastrofaal”, noemt directeur P. Kwetters de situatie. „Er mag niks in of uit. Ik heb vijftig werknemers, maar nu ligt het bedrijf stil.”
De informatie van de overheid komt volgens Kwetters druppelsgewijs binnen, maar is „net als ten tijde van de mkz-crisis onbetrouwbaar. Ik weet, denk ik, net zo weinig of minder dan u.”
De voorraad eieren die nu in zijn pakstation aanwezig is, zal nog wel verkocht worden, denkt Kwetters, maar moet wel worden afgewaardeerd. Een inschatting van de schade wil hij nog niet geven. „Dat zou net zo gaan als na een grote brand: „De schade wordt geschat op zoveel miljoen euro.” Daar heb ik geen zin in. Er komt vanzelf een moment dat ik het weet.”
Bij Beekhuis Ovocare BV in Leersum -een concurrent en collega van Kwetters- valt de schade nu mee. „Ons bedrijf zit net aan de goede kant van de grens van het crisisgebied. Maar dat kan elke minuut veranderen”, zegt adjunct-directeur J. Beekhuis. Omdat er juist een aantal stallen binnen het 10-kilometergebied leeg staat en wacht op nieuwe koppels leghennen, merkt het Leersumse pakstation nog niet zoveel van de crisissituatie, wegens een tijdelijk kleinere aanvoer.
Beekhuis verwerkt zo’n 6 à 7 miljoen eieren per week, waarvan er onder normale omstandigheden ongeveer 600.000 uit het crisisgebied komen. „Als ons bedrijf stil komt te liggen, dan levert dat gauw een gederfde brutowinst van enkele tienduizenden euro’s per week op.”
De eierpakstations hebben het de laatste jaren toch al moeilijk. Vanwege een afnemend aanbod van eieren in Nederland is er een sanering in de branche aan de gang. Daardoor staat de marge zo sterk onder druk dat de brutowinst ternauwernood voldoende is om salaris- en andere kosten te dekken.
Beekhuis spreekt daarom in de huidige situatie van „een ramp die vérstrekkende gevolgen kan hebben.” Hij is somber en bang dat deze crisis zeer negatief voor zijn bedrijf zal uitpakken. „Het zóú nog anders kunnen, als de vogelpest beperkt blijft tot de huidige gebieden. Dan zou een kleiner aanbod van eieren kunnen leiden tot hogere marktprijzen. Maar die kans acht ik heel klein.”
Onder het personeel in het Leersumse bedrijf heerst dan ook een zekere spanning. „Er is een gevoel van saamhorigheid. Iedereen beseft dat het er nu op aan komt.”
Ook de kippenvleesverwerkende ondernemingen hebben het moeilijk. Dat betreft niet alleen een bedrijf als Storteboom -met verschillende vestigingen in en net buiten het crisisgebied-, maar op het moment alle slachterijen in Nederland. Vanwege een vervoersverbod in heel Nederland hadden de bedrijven gisteren helemaal geen aanvoer meer, waardoor ze allemaal voor onbepaalde tijd stillagen. Sinds vannacht mogen er buiten het 10-kilometergebied rond Barneveld en Laren weer kuikens worden vervoerd, waardoor de slachterijen weer op beperkte schaal aan het werk kunnen. De minister van Landbouw heeft een exportverbod afgekondigd, terwijl de Europese Unie importverboden voor Nederlands pluimvee heeft ingesteld.
„Alleen al vandaag hebben de slachterijen, waar in totaal 2500 mensen werken, een verlies van 1 miljoen euro, omdat de salariskosten moeten worden doorbetaald”, zegt voorzitter D. Halbesma van de Nepluvi, de Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie. „De gevolgen voor de industrie zijn nog niet te overzien.”
Het vervoersverbod zal nog zeker drie weken van kracht blijven, zegt Halbesma, na spoedoverleg vanmiddag op het ministerie in Den Haag. Wel zullen er buiten het crisisgebied onder bepaalde voorwaarden ontheffingen kunnen worden verleend. „Als vleeskuikens uit hun hokken groeien, vraagt het welzijn van de dieren erom dat ze worden vervoerd. Dan mag dat na inspectie van de dierenarts.”