Het is allemaal begonnen in de stad Bern, waar het gemeentebestuur twee jaar geleden een vergunning afgaf voor de bouw van een 6 meter hoge minaret. Een deel van de bevolking van Bern protesteerde hevig en procedeerde tot op het hoogste niveau, maar de ranke toren mocht er toch komen.Rechts Zwitserland vond dat er dan maar een grondwetswijziging moest komen en zamelde voldoende handtekeningen in (ruim 133.000) voor het houden van een referendum. Bijna alle initiatiefnemers komen uit de SVP, maar ook de kleine orthodox-christelijke partij EDU haakte aan bij het initiatief.

Een buitenstaander zou kunnen denken dat het initiatief voortkomt uit de overweging dat het hele Zwitserse stadsbeeld vergeven is van minaretten, maar dat is bepaald niet het geval. Heel Zwitserland kent maar vier minaretten, terwijl er bijna 150 moskeeën zijn. Volgens de SVP gaat het echter om „een religieus-politiek machtssymbool” dat onverenigbaar is met de vrije democratische rechtsorde die in Zwitserland van kracht is.

Het referendum houdt de gemoederen van de burgers in Zwitserland danig bezig. De voorstanders van het verbod brachten affiches uit waarop een gesluierde vrouw te zien is met op de achtergrond een Zwitserse vlag die doorboord wordt door minaretten. Het kunstwerk zorgde voor de nodige ophef. De Zwitserse Federatie van Islamitische Organisaties liet weten dat lang niet alle moslims zich met de vrouw op het affiche konden identificeren en vond het bovendien kwalijk dat de minaretten voorgesteld werden als raketten. In de steden Bazel, Lausanne en Neuchâtel mocht de poster niet meer opgehangen worden.

De grote Zwitserse politieke partijen hebben gepleit voor een tegenstem, terwijl de regering het plan bestempelde als een aantasting van de godsdienstvrijheid in het land. Het bedrijfsleven vreest bovendien dat investeringen uit moslimlanden uit zullen blijven als het voorstel het morgen haalt.

Ook de Zwitserse kerken hebben hun leden opgeroepen om tegen te stemmen. De Rooms-Katholieke bisschoppen waarschuwden voor een terugdringing van de godsdienst uit de publieke ruimte en drongen erop aan om het initiatief af te wijzen vanuit „trouw aan onze christelijke wortels en de democratische beginselen van ons land.”

De zogenoemde Freikirchen, die onder de koepel van de Evangelische Alliantie vallen, gaven eveneens een negatief stemadvies. Woordvoerders van Joodse zijde benadrukten dat een verbod op de moskeetorens „de religieuze vrede in gevaar brengt.”

Fractieleider Christian Waber van de christelijke EDU liet deze week in de krant Neue Zürcher Zeiting weten het initiatief bijzonder christelijk te vinden. „In Zwitserland kunnen alle religies beleefd worden, ook de vele richtingen binnen de islam. Zwitserland is echter een christelijk land. En het eerste gebod luidt: Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. (…) Vanuit de minaret wordt Allah echter geprezen als de enige God.”

Volgens de laatste peilingen zal 51 procent van de burgers gaan tegenstemmen en 36 procent van de Zwitsers voor. Er zijn dus behoorlijk wat twijfelaars onder de bevolking van het Alpenland. Vandaag hebben beide kampen nog de tijd om op campagne te gaan en het stemmenaantal verder aan te vullen.