DEN HAAG - De voorstellen die politieke partijen hebben ontwikkeld om ons land veiliger te maken, doen denken aan een openbare verkoop: wie biedt er het meest? Er wordt gegrossierd in extra agenten, officieren van justitie, rechters en cellen om over het scala aan andere maatregelen ter beteugeling van de misdaad nog maar te zwijgen.

Als alles wordt doorgevoerd wat in de verkiezingsprogramma’s wordt bepleit, zou ons land binnen de kortste keren het veiligste land van Europa zijn. Veel meer blauw op straat, een veelheid aan preventieprojecten, een veel snellere berechting, vereenvoudiging van de aangifteprocedures, hogere straffen, begeleiding van gedetineerden, een strenge aanpak van veelplegers - geen voorstel te bedenken of het is wel in een programma neergelegd. Veiligheid is voor de meeste partijen nog steeds een topprioriteit.

Als het gaat om uitbreiding van de politiesterkte, is het CDA de hoogste bieder: 10.000 agenten en toezichthouders erbij. Maar ook ChristenUnie en SGP blazen stevig in de bus. Beide partijen willen 8000 agenten extra. De VVD houdt het op 5000.

Een deel van die extra capaciteit zal nodig zijn om de uitbouw van het takenpakket te kunnen behappen. Zo pleit het CDA nadrukkelijk voor beëindiging van het gedoogbeleid ten aanzien van drugsbeleid en drugshandel. Daar zal de politie het druk mee krijgen.

Ook ChristenUnie en SGP willen het opsporingsapparaat meer werk bezorgen. Zij bepleiten bijvoorbeeld het opnieuw strafbaar stellen van abortus, euthanasie en het exploiteren van bordelen.

Daar staat tegenover dat zij de politie ook willen ontlasten. Zo wil de SGP de ordehandhaving bij voetbalstadions zo veel mogelijk aan de clubs overlaten. „Voldoet de organisatie niet aan de voorwaarden, dan wordt de wedstrijd verboden. Het mag nooit zo zijn dat de politie of de betalende burger opdraait voor de brokken en scherven die de hooligans, relletjesschoppers en onruststokers maken.”

De ChristenUnie wil de politie meer armslag geven door bijvoorbeeld het opnemen van aangiften ten behoeve van verzekeringsmaatschappijen aan andere instanties over te dragen.

Bestrijden van criminaliteit is uiteraard niet alleen een kwestie van meer maar soms ook van anders. Wat dat aangaat hebben de partijen niet stilgezeten. Het CDA komt met het idee het vermogen van criminelen verbeurd te verklaren als zij niet kunnen aantonen dat het rechtmatig is verkregen. Er moet wel een redelijk vermoeden zijn dat het vermogen uit crimineel gedrag is verkregen.

De VVD lanceert het plan de burgemeester in te lichten indien personen die zijn gestraft wegens het plegen van ontucht met minderjarigen zich in de gemeenschap vestigen. De SP pleit ervoor de hoogte van de boete aan te passen aan het inkomen. Nu komt het te vaak voor dat de rechter daar onvoldoende rekening mee houdt. „Gevolg is dat onder het huidige stelsel een geldboete niet door iedere verdachte als een echte straf wordt ervaren”, aldus de socialisten.

Diametraal staan de partijen eigenlijk alleen tegenover elkaar op het gebied van drugs. Het CDA-standpunt is al genoemd. Ook VVD, CU en SGP vinden een harde aanpak op zijn plaats. PvdA, GroenLinks en D66 daarentegen breken een lans voor het vrijgeven van softdrugs. Bij GroenLinks is de koopman niet helemaal verbannen. Als het tot liberalisering van softdrugs komt, moet er wel meteen accijns op geheven worden.

Andere verschillen zijn vooral van ideologische aard. Een oude socialistische gedachte is dat veel misdaad voortkomt uit verkeerde structuren in de samenleving en niet uit het zondige hart, zoals calvinisten leren. Sterk is dat nog terug te vinden bij de SP. „De landelijke overheid moet de voorwaarden scheppen waardoor criminaliteit zoveel mogelijk wordt voorkomen: bestrijding van de tweedeling en de armoede; beter onderwijs; effectieve sociale zekerheid; betere huisvesting en buurtbeheer.”

De LPF gruwt van het „projectenparadijs” van de misdaadpreventie. De fortuynisten zien liever een harde aanpak, met hogere straffen en meer bevoegdheden voor burgers bij verdediging van „eigen huis en haard.”

Een afzonderlijke vermelding verdient het verkiezingsprogramma van Leefbaar Nederland. De huidige fractievoorzitter Teeven was voorheen officier van justitie in Amsterdam. Hij deed geruchtmakende drugszaken. Hij zal niet meer terugkeren in de politiek, maar hij laat zijn sporen onmiskenbaar na.

Zo wordt als schadelijk voor de maatschappij aangewezen „het vinden van gaten in regels om daar misbruik van te maken. Dat gebeurt niet alleen ten behoeve van milieucriminelen, maar ook door die advocaten en ander juristen die daar -volstrekt legaal- een dikke boterham mee verdienen. Denk maar aan onze topadvocaten in het strafrecht die zware misdadigers vrij krijgen door vormfouten en daar nog trots op zijn ook. Dat ze daarmee het doel van het recht verkrachten door fouten in het middel aan te grijpen schijnt hen in het geheel niet te deren.”

Zo blijft de stem van Teeven toch nog te horen, ook al zal hij straks niet meer lijfelijk in de Kamer aanwezig zijn.