Uit de zogenoemde Eurobarometer komt verder naar voren dat de neestemmers de bescherming van de Ierse identiteit, de Ierse neutraliteit en de Ierse belastingwetgeving als reden opgeven. Ook hebben ze weinig vertrouwen in politici en zijn ze tegen het nieuwe systeem waarbij de EU-landen op rotatiebasis een EU-commissaris leveren. Van de mensen die niet gingen stemmen, laat meer dan de helft weten dat ook zij te weinig wisten van het verdrag.

Van de neestemmers is 76 procent ervan overtuigd dat de afwijzing van het verdrag de Ierse regering in een goede positie brengt om te onderhandelen over een nieuwe tekst. De EU- leiders hebben op hun top in Brussel donderdag echter aangegeven dat dit geen optie is.

De Ieren, ook de neestemmers, zijn in overgrote meerderheid wel voorstander van het Ierse lidmaatschap van de EU. Bij de neestemmers is 80 procent daar voor, bij de jastemmers 98 procent.

De Europese Unie vindt dat het mogelijk moet blijven het nieuwe EU-verdrag in te voeren. Het Ierse nee, Tsjechische aarzelingen en Brits uitstel hoeven daar geen invloed op te hebben. „We leven nog steeds in een Europese Unie waarvan de landen streven naar eenheid”, zei voorzitter Jose Manuel Barroso van de Europese Commissie vrijdag op de top van regeringsleiders van de 27 EU-landen. De leiders spraken af op 15 oktober verder te spreken over de toekomst van het verdrag. Ze riepen de acht landen die het verdrag nog niet hebben geratificeerd op daar werk van te maken. Een eindtijd is daarvoor niet gesteld.

Het verdrag, dat eigenlijk op 1 januari moet ingaan, geeft de EU meer bevoegdheden. De lidstaten leveren tientallen vetorechten in en benoemen een president van de Unie. Het Europees Parlement mag meebeslissen over justitie en landbouw.

Zonder het nieuwe verdrag kan Kroatië voorlopig niet toetreden tot de Europese Unie, zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel. „Het huidige verdrag staat maximaal 27 staten toe in de EU”, aldus Merkel. Kroatië is kandidaat om in 2010 of 2011 lid te worden van de Europese Unie.

Bij het topoverleg van regeringsleiders stelde de Tsjechische regering pas akkoord te kunnen gaan als het eigen constitutioneel hof een positief oordeel heeft gegeven. Dat kan nog even duren. Bovendien ziet de Tsjechische president Vaclav Klaus, die op 1 januari het EU-voorzitterschap overneemt, het verdrag niet zitten.

De Britse regering heeft definitieve ratificatie vrijdag moeten opschorten, ondanks het feit dat het Lagerhuis en het Hogerhuis ermee hebben ingestemd. Een rechter van het hooggerechtshof in Londen bepaalde dat hij eerst vonnis moet wijzen in een zaak. De zakenman Stuart Wheeler eist voor de rechter een Brits referendum over het verdrag. Het vonnis kan over ruim een week komen, hoopte de Britse premier Gordon Brown in de marge van de EU-top in Brussel.