Eén troost: fietsers kunnen het opstijgen en landen van de zeppelins prima bekijken in het Duitse Friedrichshafen, dé bakermat van de zeppelins. Graf von Zeppelin bouwde er vanaf 1898 zijn luchtreuzen. Totdat de bombardementen van de geallieerden er in de Tweede Wereldoorlog een eind aan maakten. In 1997 begon de productie voor de toeristische sector. Wie een rondvlucht boven de Bodensee wil, moet wel een dikke portemonnee meenemen. Een rondvlucht van een halfuurtje over het meer kost algauw 200 euro en is weken van tevoren volgeboekt.

Voor iets meer geld is er een fietstour van zes dagen rond het meer, inclusief hotelovernachtingen en de huur van een goede fiets (zie kader). De tocht kan op ieder gewenst punt beginnen. Het middeleeuwse stadje Stein am Rhein is een mooi begin van de route. De Zwitserse stad herbergt tientallen beschilderde vakwerkhuizen. Stein am Rhein is in de Tweede Wereldoorlog per ongeluk door de Amerikanen gebombardeerd. Zwitserland was neutraal, maar de vliegers dachten dat het om een Duitse stad ging. De meeste middeleeuwse gebouwen zijn gelukkig gespaard gebleven en zijn de moeite van het bekijken waard.

Eilanden
Hoog tijd om op de pedalen te stappen. Langs de zuidzijde van de Untersee -uitloper van de Bodensee- voert de route richting het oosten. Midden in het meer komt het eiland Reichenau in zicht. In de Bodensee liggen drie eilanden: Reichenau met een beroemd klooster, Mainau met zijn vele bloemen en Lindau met zijn lindebomen. Tegenover Reichenau ligt Schloss Arenenberg. Hierin is het Napoleonmuseum gevestigd. In het landhuis heeft koningin Hortense gewoond, de vrouw van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte tot koning der Nederlanden was gekroond. Hortense had het echter niet naar haar zin in het natte kikkerlandje en zocht liever het mildere klimaat bij de Bodensee op.

Inderdaad is de temperatuur midden in de zomer aangenaam om te fietsen. Het water van de Bodensee werkt verkoelend. Hoewel, als er even van de route wordt afgeweken om Sankt Gallen te bezoeken, gaan de zweetdruppeltjes vloeien. De stad ligt enkele kilometers landinwaarts en daarvoor moeten er stevige hellingen worden genomen.

Het blijkt de moeite waard te zijn. Vooral het Benedictijner klooster van Sankt Gallen is indrukwekkend om te zien. Bij het binnentreden vallen bezoekers vanzelf stil om het prachtig beschilderde interieur te bewonderen. Ook de bijbehorende bibliotheek is een juweeltje. Niet voor niets is het kloostercomplex een van de zes monumenten die Zwitserland op de Werelderfgoedlijst van Unesco heeft staan.

Oostenrijk
Na Sankt Gallen gaat het naar Oostenrijk. De grens wordt gevormd door de Rijn, die hier gekanaliseerd de oostzijde van de Bodensee instroomt. De Oostenrijkse stad Bregenz doet modern aan in vergelijking met het middeleeuwse St. Gallen. Dat komt onder andere door het Bregenzer Festspiele: een verankerd drijvend podium waar elke zomer opera’s, musicals en operettes worden uitgevoerd.

Een aanrader is het bezoek aan de Pfänderbahn. Met een gondel gaan bezoekers ruim een kilometer steil omhoog richting de toppen van de Alpen. Bovenaan is het uitzicht over de Bodensee fenomenaal. Bij helder zicht is aan de overkant van het meer, dik 50 kilometer verderop, de stad Konstanz te zien. Boven Lindau schuift een zeppelin langs de rand van het meer.

Het eiland met de lindebomen is per fiets snel bereikt. Ongemerkt is dan ook de grens met Duitsland gepasseerd. Lindau is een prachtig havenstadje dat met een brug en een dam verbonden is met de vaste wal. Op het ene havenhoofd staat een mooie vuurtoren, op het andere een indrukwekkende stenen leeuw. Veer- en rondvaartboten varen af en aan. Lindau is erg in trek bij de Duitsers. Tot 2005 was Adolf Hitler ereburger van de stad. Toen dat werd ontdekt, is zijn naam onmiddellijk geschrapt uit de lijst.

Afwisselend
De fietsroute aan de noordzijde van de Bodensee is minstens zo afwisselend als die aan de zuidzijde. Het ene moment rijden fietsers door een veld met zeldzame orchideeën, het andere moment door een idyllisch dorpje. In Friedrichshafen is een bezoek aan het zeppelinmuseum aan te raden, een tochtje per luchtschip natuurlijk ook.

De route langs het 64 kilometer lange meer zit eigenlijk vol met interessante uitstapjes. Neem nu Schloss Meerburg, het oudste bewoonde kasteel van Duitsland. Of de domkerk in Konstanz. Of… En ga zo maar door. Zes dagen fietsen rond de Bodensee is voor de liefhebber van geschiedenis en cultuur eigenlijk niet genoeg.

Fietstour
De Bodensee-Radweg Service in Konstanz kan elke gewenste fietstour rond de Bodensee organiseren. Een tocht van zes dagen kost 259 euro. Bij het bedrag zijn de huur van een goede fiets, zeven overnachtingen in hotels en vervoer van bagage van hotel naar hotel inbegrepen. De tocht van 210 kilometer is goed te doen. De afstanden liggen per dag tussen de 20 en de 45 kilometer.

Natuurlijk is het ook mogelijk om zelf een fietstour te plannen. Lekker de eigen fiets achterop de auto, en dan een uur of acht rijden richting Zuid-Duitsland. Vanaf Utrecht is het 740 kilometer naar Konstanz. Per vliegtuig is de Bodensee gemakkelijk bereikbaar vanaf de vliegvelden Zürich in Zwitserland of Friedrichshaven in Duitsland. Vooral in de streek rond Friedrichshafen zijn volop goedkope appartementen te huur en ook de bordjes ”Fahrradverleih” kom je er volop tegen. De route kan worden verkort door met de veerboot het meer over te steken en aan de overkant vrolijk verder te fietsen.

bodensee-fietspad.com.

Rechtsom rijden

De meeste mensen fietsen het rondje om de Bodensee met de klok mee. Het argument is dat het water dan altijd aan de rechterhand ligt en je niet over een weg heen hoeft te kijken om het meer te zien. De bewegwijzering lijkt ook beter te zijn voor degenen die rechtsom fietsen. Wie linksom fietst, moet vaker zoeken naar het bordje ”Bodensee-Radweg”.

Het is trouwens sowieso verstandig om een goede kaart van het gebied mee te nemen. Alleen al in Duitsland wordt de Bodenseeroute met drie verschillende bordjes aangeduid. Oostenrijk en Zwitserland gebruiken ook elk hun eigen bordjes. Bovendien loopt de route rechtsom soms anders dan de route linksom. Volgens Peter Eich van de Bodensee-Radweg Service is dat gedaan omdat de smalle weggetjes vooral in de weekeinden propvol zijn. Als er dan twee stromen fietsers tegen elkaar in rijden, kan dat voor ongelukken zorgen. Per jaar volgen 380.000 fietsers de route om het meer. Vooral bij Duitsers is hij favoriet. Daarna volgen de Zwitsers, de Oostenrijkers en de Nederlanders.

duitsverkeersbureau.nl., zwitserland.nl en austria.info/xxl.