EU heeft geen pasklaar antwoord op Iers nee
De landen die het Verdrag van Lissabon nog niet hebben goedgekeurd, moeten de procedure op dat punt gewoon voortzetten. Verder dan dat komt de EU voorlopig niet bij het zoeken naar een uitweg na het nee van de Ieren.
Maandag waren in Luxemburg de ministers van Buitenlandse Zaken bijeen om te praten over de situatie die is ontstaan door het afwijzende oordeel bij het referendum van vorige week donderdag. Zij spraken zich niet uit voor een bepaalde optie. Later deze week vergaderen in Brussel de regeringsleiders. De invoering van de beoogde aanpassingen in de spelregels van de Unie vereist de instemming van elk van de 27 lidstaten en zal door de jongste tegenslag zeker niet op 1 januari 2009, zoals de bedoeling was, kunnen plaatsvinden.
Er heerst binnen de EU geen paniek, maar pasklare antwoorden voor het doorbreken van de impasse ontbreken. „Het verdrag is niet dood”, meent de Nederlandse bewindsman Verhagen. Ook zijn Ierse collega Roche, die vrijdag de tekst leek af te schrijven, denkt er zo over. Dublin toont bereidheid te zoeken naar mogelijkheden om ’Lissabon’ te redden. De Fransman Kouchner noemde de gebeurtenis van vorige week „geen drama, geen aardbeving.” Hij voelt niet voor overhaaste stappen, maar wil de tijd nemen om de redenen voor het negatieve resultaat te analyseren.
Ierland wordt niet in de beklaagdenbank gezet. De ministers erkennen dat het gaat om een gezamenlijk probleem. „We zijn allemaal verantwoordelijk, we zijn allen Ieren”, benadrukte Kouchner. Frankrijk bekleedt vanaf 1 juli voor zes maanden het roulerend voorzitterschap van de EU en speelt daarmee een belangrijke rol in de discussie.
Er klonk bij het beraad in Luxemburg het pleidooi om het ratificatietraject in ieder geval te vervolgen. In geen van de overige landen is een referendum uitgeschreven. In acht hebben de parlementen tot dusver geen goedkeuring gehecht aan het hervormingsverdrag. In Nederland rondde de Tweede Kamer de behandeling al af, de Eerste Kamer doet dat waarschijnlijk begin juli. Als uiteindelijk 26 van de 27 lidstaten het ontwerp bekrachtigen, vergroot dat de druk op Ierland om alsnog ook groen licht te geven.
Een onzekere factor in dit verband vormt Tsjechië. De president daar, Vaclav Klaus, die bekend staat als een Euroscepticus, wil na de jongste ontwikkeling het complexe voorstel in de prullenmand gooien. Premier Topolanek en minister van Buitenlandse Zaken Schwarzenberg slaan een andere toon aan. De goedkeuringsprocedure in Tsjechië ligt tijdelijk stil doordat de Senaat een advies heeft gevraagd aan het Constitutionele Hof.
