Weer buiten spelen dankzij Donald Duck
DEN HAAG - „Wáárom moeten BNN en VPRO porno uitzenden?” Vertwijfeld stelt directeur Bamber Delver van Stichting De Kinderconsument deze vraag tijdens een debat over de invloed van media op kinderen. „Is dát nu de seksuele bevrijding die we zo graag wilden?”
Delver is niet de enige tijdens het dinsdag door Stichting Media Rakkers georganiseerde mediadebat die zijn misnoegen kenbaar maakte over het voornemen van de twee omroepen om eind februari de omstreden pornofilm ”Deep Throat” uit te zenden. Ook Rob Nijhoff van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie doet een duit in het zakje. „Wordt het niet tijd dat media zich richten op de vraag waar de samenleving écht iets aan heeft? Is het nu zo ontzettend progressief voor BNN en VPRO om dit programma uit te zenden, of is het gewoon weer iets van hetzelfde van wat er ook op internet en bij de commerciële omroepen ruimschoots te vinden is?”Voor de directeur van de Kinderconsument is het een uitgemaakte zaak of media invloed hebben. Jongeren die regelmatig via de media worden geconfronteerd met bijvoorbeeld geweld, gaan zelf ook agressief gedrag vertonen. „Onze kinderen hebben recht op respect, veiligheid, opvoeding, educatie en authenticiteit. Maar reclamespotjes die leerlingen ertoe oproepen het anoniem te melden als iemand in de klas een pistool bij zich draagt? Dat is de wereld op z’n kop.”
Etaleert Delver vooral zijn zorgen over de ontwikkelingen in de media, hoogleraar educatie en technologie prof. Wim Veen van de Technische Universiteit Delft relativeert de bedreigingen in sterke mate. „We moeten niet blijven rondlopen met een angstaanjagend beeld van wat er allemaal mis kan gaan. Is het verschrikkelijk dat in een computergame als ”Grand Theft Auto” spelers een bloedbad kunnen aanrichten op de stoep? Wie van u heeft wel eens een spelletje schaak gespeeld? Is dat geen slachtpartij? Bij populaire bordspellen als Risk en Stratego is het ook een en al geweld wat de klok slaat.”
Ouderen moeten accepteren dat jongeren anders leven, is het devies van Veen. „Ik ben opgegroeid met massamedia. Die bepaalden voor mij wat ik kreeg te zien. Nu voeren jongeren zelf de regie. Daarom kijken ze niet meer naar de tv, maar bepalen ze via de website uitzendinggemist.nl wat en wanneer ze een programma bekijken.”
Colleges via YouTube
De Delftse hoogleraar is ook niet bang voor een overvloed aan informatie door internet. „Dat is een probleem voor ouderen, niet voor jongeren. De nieuwe generaties leren via zoekmachines alleen die informatie te bekijken die ze willen weten. Jongeren denken multimediaal. Ik kan dat niet. Maar het is niet voor niets dat er nu al via YouTubefilmpjes colleges worden uitgezonden. Of we het leuk vinden of niet, maar dat is de toekomst.”
CDA-Kamerlid Atsma krijgt de vraag op zijn bordje of het nu een doel moet zijn om kinderen te beschermen óf om ze weerbaar te maken. „Het vertrekpunt moet het vergroten van hun weerbaarheid zijn. Het is ingewikkeld om in deze tijd kinderen te beschermen. Het aanleren van mediawijsheid is cruciaal.”
De ontwikkelingen zijn beangstigend en fascinerend tegelijk, constateren de deelnemers aan het debat. Maar wie is er nu verantwoordelijk voor de toerusting: media, ouders of de overheid? Voor CU’er Nijhoff is het duidelijk. „Laten we niet met elkaar gaan volleyballen en hard juichen als we de bal over het net bij een ander hebben gedropt. Ik denk meer dat we een orkest moeten vormen. Iedereen heeft zijn eigen partituur, maar we moeten samen musiceren.”
Media hebben veel mogelijkheden om bij kinderen een bepaald bewustzijn op gang te brengen, verzekert Suzanne Schouten van de Disneytijdschriften, waaronder Donald Duck. Ze leest een brief van een 11-jarige jongen voor die in het jongste nummer van dat blad is opgenomen. „Ik heb jullie bijlage over gezond eten gelezen. Ik eet nu aardbeien en komkommer op brood en zit niet meer de hele dag achter de televisie, maar ga buiten voetballen. Ik voel me nu een stuk fitter.”
Het zou goed zijn als alle betrokken partijen samen bewustwordingscampagnes op touw zetten, luidt de conclusie aan het einde van het debat. „We moeten elkaar niet blijven wantrouwen”, stelt woordvoerder Derk Wagelaar van Microsoft/MSN. Een vrouw uit de zaal blijft haar bedenkingen houden. „Prachtig zo’n orkest. Maar wie is nu de dirigent?”