Voor de poort van de raffinaderij in Pernis wijst niets op een massale stakingsactie. In de verte braken pijpen af en toe vlammen uit. De beveiligingsbeambte weigert pers de toegang tot het complex. Op de balie herinneren alleen pamfletten van vakorganisatie CNV aan de maandagmiddag begonnen actie.Het Shell-personeel heeft echter helemaal geen tijd om met spandoeken bij de poort te gaan staan. Simpelweg het werk neerleggen is onmogelijk. „Mensen denken vaak dat met twee drukken op de knop het hele proces stilligt, maar zo werkt het niet”, legt woordvoerder H. Bonder van Shell uit. „Een raffinaderij is een complex van fabrieken waarin ruwe olie wordt verwerkt tot benzine, diesel, kerosine of nafta. Het duurt twee weken om dat hele proces gecontroleerd en veilig stop te zetten.”

R. Loonen van steigerbouwer SGB stapt op de parkeerplaats in zijn auto. Hij legt noodgedwongen wel het werk neer. „Bij het opstarten en stilleggen van de productie mogen wij niet in de fabriekshal werken. Ik moet nu dus naar een andere klus.”

Woordvoerder M. van Moort van FNV Bondgenoten erkent dat het personeel een stapje harder moet lopen. „Dat hebben ze er wel voor over. Het kostte ons maandag geen enkele moeite om de avondploeg tot staken aan te zetten. Vandaag schrijven we de deelnemers in.”

De grieven van de vakbond richten zich op het plan van Shell om het personeel voor het eerst in jaren pensioenpremie te laten betalen. Tot nu toe nam de werkgever dat volledig voor zijn rekening. Ook wil het bedrijf zijn werknemers later met pensioen laten gaan. Volgens de vakbonden gaat het om bezuinigingsmaatregelen, terwijl het olieconcern vorig jaar 18,5 miljard dollar winst boekte.

Van Moort stoort zich aan de starre opstelling van de directie. „De bedrijfscultuur staat bekend om het motto ”afspraak is afspraak”. Zelf doorbreken ze nu deze gedragsregel. Shell maakte altijd reclame met de goede pensioenvoorzieningen, daarom zijn de huidige werknemers bij Shell gaan werken. Nu willen ze die arbeidsvoorwaarde zomaar overboord gooien.”

Experts vrezen dat de prijs van ruwe olie stijgt als de staking lang voortduurt. In Pernis bevindt zich ongeveer 4 procent van de totale raffinagecapaciteit in West-Europa. Woordvoerder Bonder van Shell sluit een prijsverhoging niet uit. „Deze actie heeft, net als de orkanen Rita en Wilma, invloed op de internationale productnoteringen.” FNV-man Van Moort spreekt deze visie tegen. „Andere pompen hoeven de prijzen niet te laten stijgen. We willen Shell raken, niet de consument.”

De laatste staking bij Shell dateert uit 1979. Slechts een klein deel van het personeel kent het actiewapen. Volgens woordvoerder N. Abelskamp van CNV Bedrijvenbond krijgen de werknemers duidelijke instructies. „Ze mogen bijvoorbeeld de poort niet blokkeren. Verder moeten ze leren de rug recht te houden.”

Niet alleen het personeel zet de hakken in het zand. Volgens Shell-woordvoerder Bonder zit er bij de directie geen beweging in het standpunt. „Wij zijn van mening dat de nieuwe regeling bij de beste van Nederland behoort. Verder bieden we een uitstekend pakket aan overgangsmaatregelen. Dat vergeten de vakbonden gemakshalve.”