Bij het conclaaf mogen alle 135 kardinalen die nog geen 80 jaar waren bij Franciscus’ dood stemmen voor een nieuwe leider van de Rooms-Katholieke Kerk. Dat gebeurt achter gesloten deuren. Vandaar het woord conclaaf, dat is afgeleid van het Latijnse ‘cum clave’ (met de sleutel). De stemming vindt plaats in de Sixtijnse Kapel, bekend van de fresco’s van Michelangelo.

In theorie hoeft de nieuwe kerkvorst niet een van de kardinalen te zijn, maar in de praktijk is dat altijd het geval. Als geen kandidaat twee derde van de stemmen behaalt, moet er een nieuwe stemronde komen. Dat wordt met de buitenwereld gecommuniceerd door zwarte rook uit de schoorsteen te laten komen. Wanneer de kardinalen een nieuwe paus hebben gekozen, is er witte rook.

Het is van tevoren niet duidelijk hoelang een conclaaf duurt. In 2013 werd Franciscus na twee dagen gekozen. Hij was een relatief progressieve paus en de vraag is nu of de kardinalen weer een progressieveling kiezen of juist een conservatievere kerkleider.

Tijdens zijn pontificaat heeft Franciscus tientallen kardinalen aangesteld die het wel eens zijn met zijn visie op de Kerk. Dat betekent dat de kans groot is dat zij, bij de benoeming van een nieuwe paus, iemand zullen aanwijzen die net zo progressief is. Van de stemgerechtigden is bijna twee derde door Franciscus benoemd als kardinaal.