Sarah Clarkson kreeg al op jonge leeftijd te maken met een ernstige psychische aandoening in de vorm van een zeldzame vorm van dwangneurose. Obsessieve, gewelddadige gedachten bestookten haar en leidden tot angst, wanhoop en isolement. Als dertiger ging ze theologie studeren, in de hoop daarin antwoorden te vinden op haar zoektocht naar Gods aanwezigheid in het lijden. En net als Job ontdekte ze het antwoord niet in kloppende redeneringen, maar in Gods schoonheid in de schepping.

„Een schitterende zonsondergang, de glooiing van een bergtop, de aanraking van een vriendin – in een taal zonder woorden spraken ze hoop in mijn diepe duisternis.” Onze wereld is vol gebrokenheid en geen menselijk verhaal is gevrijwaard van verdriet. De manier waarop we worstelen, vormt ons verhaal. In dit boek komt nergens een pasklaar antwoord op grote levensvragen. Ook blijven psychische ziekten gewoon bestaan. Wel toont het boek iets wat ons bij vlagen daarbovenuit tilt, als een regenboog die even zichtbaar wordt op een grijze dag. Hierin sluit het aan bij de complexe werkelijkheid zoals veel mensen die te maken hebben met psychische problemen die zullen herkennen.

Clarkson laat zien dat ook worstelen ten diepste hunkeren is. Hunkeren naar de heelheid en schoonheid die God bedoeld heeft en ons uitstrekken naar het herstel ervan. In de diepste nood zoekt ze naar God. „„God”, hijgde ik. „God”, siste ik. „God”, huilde ik.” Zichtbaar wordt hierin dat worstelingen met God niet het echte gevaar vormen voor ons geloof. Stellige antwoorden zijn dat wel. „God werd keurig opgeborgen in Zijn ingewikkelde systeem. (…) Ik zat zo boordevol kennis dat er geen ruimte meer was voor liefde.”

In haar studie liep Clarkson vast in theorieën over God Die ons alles laat meemaken om ervan te leren, God Die ons laat lijden om ons tot Hem te trekken, God Die ooit eenmaal alles weer goed zal maken. Terwijl haar psychische ziekte weer opspeelde, ervoer Clarkson soms intense momenten van Gods nabijheid: in de nabijheid van vrienden, de pracht van bloeiende bloesems, de zachte klanken van muziek, een crucifix in een stille kathedraal. Het werden voor haar momenten van schoonheid waarin ze Christus ontmoette, Die in onze wereld kwam om de gebrokenheid te herstellen. Niet iedereen zal dit soort momenten even intens ervaren als de schrijver deed. En soms kan psychische ziekte zich juist in de verstoorde beleving van emoties manifesteren. Dat blijft in het boek helaas wat onderbelicht.

Menige alinea vraagt erom herlezen en herkauwd te worden

In prachtige volzinnen beschrijft Sarah Clarkson haar ervaringen. Intens en bevlogen, zodat menige alinea erom vraagt herlezen en herkauwd te worden. Het herkennen van Gods aanwezigheid in zo veel momenten van schoonheid brengt heling en brengt stap voor stap dichter bij een leven vanuit hoop. Ik vond het waardevol om te lezen dat we ook zelf „schoonheid kunnen scheppen” in onze omgeving, door een vriendelijk woord, een liefdevol bereide maaltijd, het zingen van een lied. Daarmee getuigen we van een werkelijkheid van hoop en „oefenen we opstanding”, ook als er mensen in onze omgeving psychisch lijden.

Het lezen van dit boek is een bijzondere ervaring. Eerlijk en kwetsbaar wordt beschreven hoe psychische stoornissen het leven kunnen ontwrichten en impact hebben op identiteit, relaties en geloof. Wie iets hiervan ervaren heeft, bij zichzelf of bij anderen, zal veel herkenning vinden. Soms komen woorden niet meer binnen en schieten zelfs Bijbelteksten tekort. We voelen ons als Job, op de puinhopen van ons gebroken leven. De geschiedenis van het lijden komt in beweging zodra we –als Job– omhoogkijken, naar de God Die gekomen is te midden van ons lijden met een schoonheid die niet weersproken kan worden. God vult de leegte van ons duister met het levende Woord: een mooier verhaal. En dat brengt schittering tussen de scherven.

Een mooier verhaal. Gods schoonheid doorbreekt onze duisternis, Sarah Clarkson; uitg. Buijten & Schipperheijn; 189 blz.; € 22,50