Urk houdt dodenherdenking op 3 mei
De gemeente Urk houdt de dodenherdenking dit jaar op zaterdag. Dat heeft het gemeentebestuur woensdagmiddag bekendgemaakt.

Tot nu toe was onduidelijk wanneer de plechtigheid zou plaatshebben. Het college zegt voor de zaterdag te kiezen „in de verwachting dat zoveel mogelijk inwoners deelnemen aan de gezamenlijke herdenking”. Aan de kerken wordt gevraagd om in een eredienst op zondag 4 mei stil te staan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
De herdenking is in het vissersdorp nooit op zondag gehouden. De vorige keer dat de plechtigheid naar zaterdag 3 mei werd verschoven –in 2014– leverde dat echter protest op van Veteranen Vereniging Urk, die het onjuist vond dat gemeenten zelf mogen bepalen wanneer de herdenking wordt gehouden. Ook dit jaar ontstond discussie over het tijdstip van de dodenherdenking. Urker Mannenkoor Hallelujah, dat elk jaar meewerkt, gaf aan dit op zondag niet te zullen doen.
Volgens de gemeente blijkt uit gesprekken met meewerkende partijen, predikanten, betrokken organisaties en familieleden en nabestaanden dat de meeste direct betrokkenen geen bezwaar hebben tegen een sobere herdenking op zondag. Omdat herdenken op zondag door een deel van de samenleving volgens het gemeentebestuur niet wenselijk is, is echter toch voor de zaterdag gekozen.
Ook in Arnemuiden, De Valk, Doornspijk, Ederveen, Elspeet, Elst (Utr.), Garderen, Genemuiden, Harskamp, Hedel, Kootwijkerbroek, Oosterland, Opheusden, Rijssen, Staphorst, Veen, Wekerom en Yerseke wordt de herdenking op zaterdag gehouden.
Anders dan in 2014 houden Kruiningen, Sprang-Capelle en Werkendam de herdenking ditmaal wel op zondag. In enkele plaatsen was destijds sprake van twee herdenkingen: mensen die het niet eens waren met verschuiving van de officiële plechtigheid op de zaterdag, kwamen ’s zondags alsnog bij elkaar.
In het Utrechtse Elst, waar de herdenking elf jaar geleden op zondag plaatshad, gebeurt dat nu juist niet. De Stichting 4 en 5 mei Elst (Ut) stelt dat het herdenken van doden niet afhankelijk is van de dag van de week, maar ze wil rekening houden met de inwoners die een herdenking op zondag ongewenst vinden en er daarom niet aan zouden deelnemen. „Om ALLE inwoners van Elst de gelegenheid te geven de dodenherdenking bij te wonen, hebben wij als Stichting besloten, vanwege de zondagsrust, de herdenking in 2025 te laten plaatsvinden op zaterdagavond 3 mei”, meldde het bestuur.
Van de plaatsen die de herdenking op zondag 4 mei houden, kiest een aantal, zoals Borssele en Geldermalsen, voor een versoberd programma.
De Nationale Herdenking werd tussen 1946 en 1968 ook vaak naar 3 mei verschoven als 4 mei een zondag was. In 1968 besloot de regering dat deze herdenking altijd op 4 mei zou worden gehouden, ongeacht de dag van de week. Vorig jaar vielen de bezoekersaantallen tegen als gevolg van het regenachtige weer.
In Voorthuizen heeft de officiële dodenherdenking dit jaar zondagavond plaats. Zaterdagmiddag is er echter al een herdenking met families van Canadese veteranen.
Tientallen kerkelijke gemeenten vervroegen op zondag 4 mei hun tweede dienst. Daarmee willen ze hindernis en ergernis vermijden. In een aantal plaatsen wordt de avonddienst eerder gehouden omdat het kerkgebouw –vaak de oude dorpskerk– daarna wordt gebruikt voor de herdenkingsbijeenkomst voorafgaand aan de kranslegging, of omdat de kranslegging dicht bij het gebouw plaatsheeft.
Ook plaatselijke gebeurtenissen worden herdacht. Het Zuid-Hollandse Zevenhuizen herdenkt op dinsdagavond 29 april bij het monument ”Spiegeling naar de toekomst” verzetsman Jacob L. van Rij en John E. McCormick, die tachtig jaar geleden werden doodgeschoten bij een overval door de Duitse Wehrmacht op The Jolly Duck, het jachthuis aan de Rotte.