„Nu laten we de samenleving steeds ongezonder worden, maar gaan we intussen wel steeds harder op zoek naar ziekten om die vervolgens individueel te behandelen”, schrijft de RVS. In de zorg worden steeds meer diagnostische tests gedaan, Nederland kent bevolkingsonderzoeken naar drie soorten kanker en commercieel zijn tal van zelftesten beschikbaar. Online kunnen mensen genetische testen bestellen, in buurlanden kunnen ze total bodyscans laten maken. In Nederland staat de wet dat niet toe, maar aan versoepeling wordt gewerkt. De RVS noemt dat „een zorgelijke ontwikkeling”.

Ziektedefinities worden ook „opgerekt”, ziet de raad. „De almaar verdere verlaging van de grenswaarde voor een ‘te hoog cholesterol’ zorgt bijvoorbeeld voor veel meer medicatiegebruikers. En de nieuwe categorie prediabetes labelt plotseling 1,4 miljoen Nederlanders als bijna ziek.”

De RVS wijst op nadelen als foutpositieve uitkomsten en overdiagnose. Als voorbeeld noemt de raad milde prostaatkanker. „Een derde van de mannen boven de 60 jaar die overlijdt aan iets anders, blijkt prostaatkanker te hebben.” Als alle oudere mannen werden gescreend, zou dat tot veel onnodige behandelingen leiden.