Ik herinner me nog goed hoe ik tijdens een reis door het land staande werd gehouden door de ”mutawaa”, de religieuze politie. De oproep tot het gebed had geklonken en ik moest ofwel een moskee in, of anderszins zorgen dat ik van de straat kwam.

Het land moderniseert pijlsnel, maar alleen op de manier die de kroonprins voorschrijft

Maar toen kroonprins Mohammed bin Salman steeds meer macht kreeg, was het aan banden leggen van de religieuze politie een van de eerste dingen die hij deed. Mensen dwingen om naar de moskee te gaan? Vrouwen aansporen om zich te bedekken? Vrouwen verplichten om buiten in gezelschap van een mannelijke begeleider te zijn?

Het was binnen de kortste keren verleden tijd. Vrouwen mochten autorijden, bioscopen gingen open en in Riyad en Jeddah vonden de meest hedonistische popconcerten plaats. De Saudische samenleving onderging in een paar jaar tijd een totale metamorfose.

Maar gaan de veranderingen niet té snel? Blijkbaar wel, want er is nu een nieuwe eenheid opgetuigd die „immorele handelingen” aan moet pakken. Een terugkeer van de shariapolitie, zeggen sommigen. Of dat klopt, is de vraag. Het lijkt er vooralsnog niet op dat de eenheid de straten van de Saudische steden af gaat schuimen om mensen rond gebedstijd naar de moskee te jagen.

Wat de eenheid wél moet doen, is prostitutie aanpakken. Want dat is een terugkerend probleem, niet alleen in Saudi-Arabië maar ook in buurlanden als Qatar en steden als Dubai. Natuurlijk is prostitutie in de wijde regio verboden, maar er zijn genoeg vrouwen te vinden die van de losser wordende regels gebruikmaken om hun lichaam te verkopen. En in de Arabische Golfstaten, met z’n miljoenen veelal mannelijke gastarbeiders, is de markt nagenoeg onverzadigbaar.

Het lijkt erop dat Mohammed bin Salman de klachten hierover serieus heeft genomen.

Dat die klachten de laatste tijd de kop opstaken, is overigens verklaarbaar: tijdens de net afgelopen vastenmaand ramadan worden de islamitische regels strikter nageleefd en wordt er eerder aangifte gedaan.

Toch is klagen in Saudi-Arabië niet zonder risico. Het land moderniseert weliswaar pijlsnel, maar alleen op de manier die door de kroonprins wordt voorgeschreven. Wie daar anders over denkt, betreurt dat vroeg of laat.

Juist daarom is het zo opmerkelijk dat er dit keer wél iets is gedaan met de zorgen onder de bevolking. De eerste resultaten van de nieuwe aanpak zijn al binnen: vijftig mensen zijn de afgelopen weken gearresteerd op beschuldiging van prostitutie en bedelen. Dat zijn blijkbaar de twee hoofdthema’s die de nieuwe eenheid aan moet pakken.

Maar eerdere sociale versoepelingen worden niet teruggedraaid. De kroonprins is vast van plan om zijn visie voor Saudi-Arabië waar te maken: in 2030 moet het land een wereldwijde magneet voor buitenlandse investeerders zijn. Daar past geen opzichtige religieuze politie bij.