Landen als Iran, China en Rusland zijn volgens Bruins actief bezig met spionage om gevoelige informatie te achterhalen, onder andere via landgenoten die in Nederland wonen. Daarom wil hij haast maken met zijn wet.

Het plan was eerst om alleen onderzoekers van buiten Europa te screenen. Die afbakening is onlangs geschrapt nadat het College voor de Rechten van de Mens en de landsadvocaat waarschuwden voor discriminatie. Iemands herkomstland kan echter wel worden meegewogen in de screening.

De nieuwe regels gelden alleen voor specifieke deelterreinen van 21 onderzoeksgebieden. Een voorbeeld is chemische technologie, specifiek voor micro- en nanoreactoren, kleine apparaatjes waarin chemische reacties plaatsvinden. Deze lijst zal regelmatig worden geactualiseerd.

Bij onderzoek op een van deze gevoelige terreinen moet het betrokken team worden afgescheiden van de rest van de organisatie. Kennisinstellingen moeten zelf vaststellen of zij actief zijn in deze onderzoeksgebieden. De Inspectie van het Onderwijs zal hier waarschijnlijk op toezien, maar de gesprekken hierover lopen nog.

Justis voert waarschijnlijk de screening uit, al staat ook dit nog niet vast. Deze organisatie is bekend als verstrekker van de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Masterstudenten, onderzoekers en ondersteunend personeel worden doorgelicht als zij op het punt staan toegang te krijgen tot gevoelige informatie, vanwege een baanwissel of nieuwe functie.

De minister trekt jaarlijks 15 miljoen euro uit voor de uitvoering van de wet. De kennisinstellingen moeten zelf de kosten betalen die zij maken door de nieuwe regels.