Oekraïne heeft in Rusland „bepaalde stappen” ondernomen om de druk op de Oekraïense militairen te verlichten, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vorige week. De ingreep ten zuiden van Koersk zou zijn bedoeld om „de opeenhoping” van Russische troepen te verminderen.

Meer informatie wilde Kyiv niet geven, maar Russische militaire bloggers melden al sinds vorige week zware gevechten rondom Popovka en Demidovka. Die plaatsen liggen op enkele kilometers van de grens. Uit geverifieerde beelden blijkt onder meer dat het Oekraïense leger bruggen beschiet om de Russische aanvoer te verstoren.

Dat Kyiv er nu voor kiest om in Belgorod te opereren, is niet vreemd, stelt de aan Instituut Clingendael verbonden defensiespecialist Dick Zandee. „De regio ligt heel strategisch. Met spoorwegen en andere belangrijke infrastructuur is het de draaischijf voor de Russische bevoorrading naar de Donbas. Ik vind de aanval op Belgorod daarom ook logischer dan de strijd in Koersk, dat militair gezien veel minder belangrijk was.”

Moraal

Dat Belgorod het nieuwe Koersk wordt, verwacht Zandee niet. „Vooralsnog gaat het om slechts enkele dorpjes net over de grens. Dat is niets vergeleken met de 1300 vierkante kilometer die Oekraïne vorig jaar wist te veroveren. Daar komt bij dat de Oekraïners bij een eventuele opmars al snel op de stad Belgorod stuiten, die vlak bij de grens ligt. De Russen, die vanwege de strategische ligging van de regio de nodige troepen in het gebied hebben gestationeerd, zullen niet toestaan dat die stad wordt ingenomen.”

De invallen zijn daarom niet meer dan speldenprikjes, zegt de defensiespecialist. De enkele veroverde dorpjes kunnen volgens hem dan ook niet als wisselgeld ingezet worden. „Zelensky zal dat uiteraard hopen, maar in vergelijking met wat Rusland in Oekraïne bezet, stelt het niks voor. Dat gold voor Koersk al.”

Dat wil niet zeggen dat de aanval op Belgorod zinloos is. Zandee: „Naast het afsnijden van de aanvoerroutes dient het namelijk ook een propagandistisch doel. In Koersk zijn de Oekraïners er min of meer uitgejaagd. En met het oog op verdere onderhandelingen –waarvan het nog maar de vraag is of ze er gaan komen– wil Kyiv de moraal hooghouden. Oekraïne wil laten zien dat het, ook al hebben ze Koersk grotendeels moeten opgeven, Rusland opnieuw kan treffen.”

Tegenreactie

Voor Moskou is elke bezetting van Russisch grondgebied hoe dan ook buitengewoon pijnlijk, stelt de defensie-expert. „Zeker nu het Kremlin op het punt staat de overwinning in Koersk uit te roepen. Want Zelensky kan zeggen: „Jullie kunnen wel juichen, maar we zitten alweer op jullie grondgebied.””

Desondanks zal het Kremlin zich voorlopig nog niet echt druk maken, zegt Zandee. „De Oekraïense vooruitgang is heel beperkt. Het kan zomaar zijn dat Moskou dit even laat gebeuren. Dat zagen we in Koersk ook. Voor de Russische president Vladimir Poetin wordt het anders als Oekraïne op verschillende plekken binnenvalt. Dan is een tegenreactie veel moeilijker.”

Een ander gevaar voor het Kremlin is dat nationalistische Russische bloggers zich nadrukkelijker gaan roeren. Zandee: „Als zij schande spreken van de invallen en Poetin slap noemen, zal de president in moeten grijpen. Hij zit nu wel stevig in het zadel, maar dit kan wel degelijk impact hebben.”