De voorbije dagen voerden de landen overleg in de Saudische hoofdstad Riyad. Die gesprekken waren onderdeel van Amerikaanse pogingen om tot een bestand tussen Rusland en Oekraïne te komen.

Veel details zijn niet bekendgemaakt. Maar het Witte Huis zegt dat is afgesproken dat Oekraïense en Russische schepen over de Zwarte Zee kunnen varen zonder dat ze worden beschoten en dat koopvaardijschepen niet mogen worden misbruikt voor oorlogsdoeleinden.

Daarnaast spraken de partijen erover om de overeenkomst over de export van graan die Rusland in de zomer van 2023 niet verlengde, nieuw leven in te blazen. Met name landen in Afrika en het Midden-Oosten zijn afhankelijk van Oekraïens graan voor hun voedseltoevoer.

Maar kort na de Amerikaanse aankondiging kwam er al een tegenbericht uit Moskou. Voordat Rusland akkoord gaat, is er nog een aantal eisen, zo maakte het Kremlin kenbaar. In een post op Telegram zegt Moskou dat Rusland eerst weer toegang wil tot internationale betalingssystemen. En minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov eist dat blokkades voor de export van Russisch graan en kunstmest worden opgeheven.

Aanvallen

Die beperkingen werden ingesteld na de Russische invasie in Oekraïne als onderdeel van de westerse sancties. Moskou en Kyiv sloten in 2022 ook de zogenoemde graandeal over de scheepvaart over de Zwarte Zee. Maar na een jaar trok Rusland zich terug uit die overeenkomst uit ontevredenheid over de Russische export. Ook toen eiste het Kremlin sanctieverlichting.

Aan de ene kant lijkt Moskou met zijn opstelling te willen tonen dat het aan vrede werkt, maar tegelijkertijd blijkt uit de reactie dat Rusland eigenlijk niet geïnteresseerd is in het sluiten van een deal. Desondanks lijken de Amerikanen –anders dan in 2023– bereid tot verregaande concessies aan het Kremlin.

Dat leidt tot onbegrip in Kyiv. Wel zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dinsdag tijdens een persconferentie dat het zich zal houden aan het staakt-het-vuren zoals dat is afgesproken. „Het is nog te vroeg om te zeggen of dit zal werken. Maar we hebben er goed aan gedaan om akkoord te gaan. Niemand kan zeggen dat Oekraïne geen vrede wil.”

De VS meldden dinsdag ook dat beide partijen verder willen praten over een staakt-het-vuren voor de energie-infrastructuur. Dat bestand is volgens de Russen al op 18 maart ingegaan en blijft een maand gelden. Maar de afgelopen dagen vonden er van beide kanten nog steeds aanvallen plaats.