Dat zei Rhodia Maas, directeur-generaal bij de IND, maandag in een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer. Ze hoopt dat Fabers asielwetten, mochten die kunnen rekenen op steun in de Eerste en Tweede Kamer, pas in juni 2026 worden geïmplementeerd.

Op dat moment treedt namelijk het Europese Asiel- en Migratiepact in werking met nieuwe regels ten aanzien van asiel. Binnen de regels van dat pact moeten staten straks sowieso al vaststellen of iemand een vluchtelingenstatus krijgt, of de tijdelijke (subsidiaire) bescherming. „In het verleden hadden we opvattingen over het tweestatussenstelsel vanwege de sterke prikkel om door te procederen, maar nu het onvermijdelijk is, speelt dat geen rol meer”, benadrukte Jan-Willem Schaper, lid van de hoofddirectie van de IND en verantwoordelijk voor strategie en uitvoeringsbeleid.

Volgens de IND’ers die maandag in de Tweede Kamer spraken, zorgt het voor onnodig veel werk om nu al een soortgelijk tweestatussenstelsel in te voeren. „Mensen die de wet moeten implementeren, hebben we eigenlijk nodig voor de implementatie van het Europese Asiel- en Migratiepact. De IND kan veel, maar niet alles tegelijk.”

Ook wil Maas zo veel mogelijk aanvragen hebben weggewerkt voordat de nieuwe regels van het migratiepact gaan gelden.

Mild

Positief voor de IND is volgens Maas dat de dienst vreemdelingen straks niet meer vooraf hoeft te informeren over het voornemen om een aanvraag af te wijzen. Ook het buiten behandeling stellen van mensen die doelbewust niet komen opdagen bij een verhoor om zo hun verblijf te rekken, beschouwt ze als lastenverlichtende maatregel.

Andere organisaties die maandag naar de Kamer kwamen om hun expertise te delen, trokken harder van leer tegen de asielwetten van Faber. Zo ziet de Adviesraad Migratie (AM) niet hoe Fabers wetten de asielketen gaan helpen. „Ze zullen de problemen in de uitvoering niet wegnemen. Misschien wel bij de IND, maar dan komt het bij de rechtspraak terecht”, zei AM-voorzitter Monique Kremer.

Woordvoerders van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA), de Raad voor de Rechtspraak (RvO) en de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State beaamden dat.

„Er komen meer besluiten, dus ook meer rechtspraken”, aldus Rosa Uylenburg, voorzitter van de afdeling bestuursrechtspraak. Dat is volgens haar een probleem, omdat de rechtspraak tijd nodig heeft om zich voor te bereiden op de implementatie van het migratiepact. „De zorgvuldige voorbereiding wordt doorbroken door nu met onmiddellijke ingang deze wetsvoorstellen in te voeren”, aldus Uylenburg.

De grote vraag is wat SGP en CDA gaan doen met de kritiek. Beide partijen zijn belangrijk voor steun in de Senaat. Een mogelijke deal zou kunnen behelzen dat de twee instemmen met de twee wetten en dat Faber afziet van onmiddellijke inwerkingtreding. Vooralsnog toont de minister zich echter weinig compromisbereid.