Oudst bekende Amsterdammer uit middeleeuwen krijgt gezicht
Een brede kaak, een grote neus, hangende ooghoeken en een kleine mond. Zo zag de oudst bekende Amsterdammer er waarschijnlijk uit. De gemeente heeft een gezichtsreconstructie laten maken van deze man uit de late middeleeuwen, op basis van archeologische vondsten onder de Oude Kerk in de hoofdstad.
Archeologen vonden de skeletresten al in 1963, maar zijn onlangs met de nieuwste technieken onderzocht. Daaruit bleek dat de man moet zijn overleden tussen 1150 en 1215, waarmee hij tot de eerste generatie Amsterdammers behoort.
Verder weten de onderzoekers dat hij 1,72 meter lang was en 20 tot 25 jaar oud werd. Hij at vooral planten en dieren die op land leefden, en geen tot weinig vis. Zijn gezondheid was niet best: op peuterleeftijd leed hij aan een ernstige ziekte of ondervoeding en hij had waarschijnlijk last van longinfecties. Om die te bestrijden, slikte hij een extract van gekookte wilgenbast, waar salicylzuur in zit, een variant van het belangrijkste bestanddeel van aspirine.
Fysisch antropoloog Maja d’Hollosy maakte de 3D-geprinte gezichtsreconstructie op basis van foto’s van de gevonden schedel, omdat de schedel zelf in de jaren zestig is kwijtgeraakt. Op het 3D-model is vervolgens een gezicht geboetseerd. De oudste Amsterdammer heeft lichte ogen, rood krullerig haar en een lichte huidskleur gekregen. Of dat overeenkomt met de werkelijkheid, is volgens D’Hollosy „een beetje een gok”. „Het DNA-materiaal is niet goed genoeg bewaard gebleven. De oog- en huidskleur zijn waarschijnlijk, maar of hij bijvoorbeeld krullend haar had of steil, dat kunnen we niet weten.”
De reconstructie is van 7 maart tot en met 6 juli te zien in het Stadsarchief, tijdens de tentoonstelling De geboorte van de stad. Op zoek naar middeleeuws Amsterdam. De expositie gaat over het dagelijks leven in middeleeuws Amsterdam en laat onder meer zien hoe inwoners hun stad bouwden, aan de hand van archiefstukken, archeologische vondsten, animaties, een podcast en een tijdlijn.
Zo zijn een replica van de ‘geboorteakte’ van de hoofdstad en andere documenten en vondsten te zien, zoals de stadsrechten uit 1342, een middeleeuws spaarvarkentje en het rekeningenboekje van een Amsterdamse koopmansfamilie.
De gereconstrueerde man heeft nog geen naam. Het Stadsarchief heeft vijf namen bedacht waaruit bezoekers kunnen kiezen: Adam, Halewijn, Nico, Otto en Pier. In juni wordt bekendgemaakt welke naam de meeste stemmen kreeg.