„Voor het eerst sprak Trump de waarheid in het gezicht van de cocaïneclown. Het brutale varken heeft eindelijk een klap gekregen.” Dat schreef Dmitri Medvedev, voorzitter van de Russische veiligheidsraad, op Telegram, vlak na de historische ruzie tussen de Amerikaanse president en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky.

Op datzelfde medium stelde Maria Zakharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken: „Hoe Trump en Vance zichzelf in bedwang hielden en deze schoft niet sloegen, is een wonder van zelfbeheersing.”

Ook de Russische media schoven hun leedvermaak niet onder stoelen of banken. Televisiepresentator Aleksandr Kareyevsky zei op de Russische staatszender Rossiya 24 dat er sprake was van „een publieke geseling voor Zelensky”.

Portemonnee

Dat prominente Russen de huidige ontwikkelingen toejuichen, staat buiten kijf. Maar geldt dat ook voor de bevolking? Hoogleraar Russische geschiedenis en politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen Hans van Koningsbrugge: „Veel Russen kunnen zich alleen laten informeren door de staatsmedia. Die berichtgeving is natuurlijk uitermate gekleurd. Desondanks zie ik veel mensen zeggen: „Dit gaat niet over mij, ik leef mijn leven in mijn eigen bubbel.” Er zijn ook Russen die niet achter deze oorlog staan, maar die zijn vertrokken of zijn het zwijgen opgelegd.”

Toch is er nog een enkeling die vanuit Rusland durft op te staan tegen Poetin. „Ik ben geschokt”, zei Piotr, een academicus uit Moskou vorige week tegen de Franse krant Le Monde. „De meeste mensen hier geloven dat Zelensky een idioot is. Maar hij gedroeg zich heel dapper. Hij deed wat hij moest doen door zich niet door Trump te laten misleiden.”

Uiteraard zijn er ook de fanatieke Russische patriotten, die Poetin door dik en dun steunen, stelt Van Koningsbrugge. „Maar ook zij beginnen de economische problemen in hun portemonnee te voelen. Dat er op dit moment nog veel mensen zijn die de Russische president echt als held zien, betwijfel ik ten zeerste.”

Ex-soldaten

Desondanks zal in het Kremlin „ongetwijfeld” champagne zijn ontkurkt door Trumps optreden tegen Europa en Oekraïne, zegt Van Koningsbrugge. „Dat hij zich zo ongebruikelijk hard opstelde, had Poetin niet durven dromen.”

Toch zit er een addertje onder het gras. „Poetin beweert nu vrede te willen en daarom bereid te zijn tot onderhandelen. Daardoor kan hij Zelensky de schuld geven van de nog altijd voortdurende oorlog. Tegelijkertijd heeft Moskou weinig keus. Werkt het Kremlin niet mee, dan dreigen immers –wie Trump moet geloven– meer en zwaardere sancties en juist steun voor Oekraïne.”

Aan de andere kant gelooft de Ruslandkenner niet dat Poetin op dit moment –ondanks de grote verliezen– bereid is tot vrede. „Hij heeft zich bijvoorbeeld ten doel gesteld de vier geannexeerde Oekraïense provincies volledig in handen te krijgen. In eigen land kan hij het –ook omdat het in de grondwet is vastgelegd– slecht verkopen als dat niet is gelukt. Daarnaast zal Poetin beseffen dat als hij nu met de oorlog stopt, duizenden ex-soldaten terugkomen die in inkomen zwaar achteruitgaan. In Europa schiet Poetin ook weinig op met vrede. De Europese Unie gaat echt niet ineens zijn sancties opheffen en weer Russische olie kopen.”

Xi Jinping

Poetin heeft volgens de hoogleraar ook nog een andere moeilijkheid. „China is ernstig in verlegenheid gebracht door de toenadering van Amerika tot Rusland. De Chinese president Xi Jinping –een bondgenoot van Poetin– zit niet te wachten op een Russisch-Amerikaanse alliantie. China zou weleens tegen Moskou kunnen zeggen: „Terug in je hok, hier hebben wij geen zin in.””

Houdt het Kremlin zich ook bezig met de toekomst? Van Koningsbrugge: „In Russische talkshows werd openlijk verkondigd dat dit de weg vrij maakt voor een aanval op Europa. Maar Moskou zal snappen dat dat op dit moment niet mogelijk is. De ruggengraat van het leger is gebroken en er gaan jaren overheen om dat weer te herstellen. Maar Poetin zal zeker gaan provoceren.”

Maar zover is het nog niet, benadrukt van Koningsbrugge. „Het lijkt nu of Rusland een groot voordeel heeft, maar de echte gesprekken rond Oekraïne moeten nog beginnen. Daar komt bij dat Trump uitermate onberekenbaar is. Wat hij vandaag zegt, kan morgen weer anders zijn. Daar zal Poetin beducht voor zijn.”