Ook in Cuba kennen ze die welkome rol van muziek op straat en daarom krioelt het er van groepjes die passanten verleiden tot luisteren en tot het doen van een duit in het zakje. Vanwege dat laatste zit er een serieuze kant aan die vrolijkheid. Kijk naar de leeftijd van de muzikanten en je ontdekt: die is vaak hoog. Veel ouderen leven van een miezerig staatspensioentje dat ver achterblijft bij de gestegen kosten van levensonderhoud. Als straatmuzikant proberen velen dat verschil te verkleinen. Of dat ook lukt? Achter veel gespeelde vrolijkheid zou zomaar een leven van zorg en getob schuil kunnen gaan...

In plaats van te genieten van hun oude dag, worden ouderen de straat op gedreven. In Cuba zijn muzikanten vooral daar waar toeristen zijn. Die vormen een lucratieve bron van inkomsten voor de staat, maar druppelsgewijs komt ook iets bij burgers terecht. Bijvoorbeeld als ze een muziekgroepje vormen en de portemonnee van de vakantieganger weten te openen met favoriete liedjes.

Ze weten mij te raken, liet ik hierboven weten en in Cuba was dat toen een oudere man en een meisje bij mijn ontbijttafeltje bleven staan. Ik zag het direct: opa en zijn kleindochter. Of ze wat voor me mochten spelen, vroegen ze. Nu ken ik maar één Cubaans liedje, dus dat gaf ik op: ”Guantanamera”. Ik herinner me dat ontbijt nóg, want met de koffie moest ik die keer ook een brok in mijn keel wegslikken.

Een week later ben ik te gast bij Erneldo Matos (69) en zijn vrouw Clara (66) en kijk ik achter de schermen van een echtpaar op leeftijd. Mede dankzij hulp van de kerk wordt hun een leven op straat bespaard. De oud-onderwijzer en zijn vrouw ogen vitaal en wilskrachtig. Of zit daar de genade van God achter? Erneldo weet het zeker: dat is inderdaad Gods zorg. Vooral als hun predikant langskomt met een zakje medicijnen ervaren de twee die zorg. Erneldo heeft artrose en Clara lijdt aan diabetes en hoge bloeddruk. Maar in Cuba zijn medicijnen onbetaalbaar. Als de dominee medicijnen achterlaat, is er dankbaarheid in huize Matos. Maar steevast klinkt dan ook: „Graag meer van hetzelfde.” Het klinkt paradoxaal, maar voor hen is het waar: meer van hetzelfde maakt het verschil. Verschil tussen rust en vrees, tussen leven en dood.