Gelukkig kun je een lage rente vrijwel altijd meenemen, maar er zijn wel enkele zaken om rekening mee te houden. Als je eerst een nieuwe woning koopt en pas daarna je oude woning verkoopt, kun je de rente gemakkelijk meeverhuizen. Het wordt echter ingewikkelder als iemand eerst zijn huis verkoopt en pas daarna een nieuw huis koopt. Dat geldt dus ook als de bank eist dat je eerst je woning verkoopt.

Als je tijdelijk geen woning hebt, is het namelijk niet vanzelfsprekend dat je het huidige rentepercentage kunt behouden. Er zijn banken die eisen dat je aansluitend een nieuwe hypotheek moet hebben, maar vaak is er een verhuisregeling van drie of zes maanden.

Je kunt dan tijdelijk huren, maar de hypotheekaanvraag moet voor de nieuwe woning op tijd zijn geregeld. Dat gaat bij de bank tot op de dag nauwkeurig.

Stel: je hebt nu een hypotheek van 350.000 euro, tegen een rente van 1,7 procent, die nog voor twintig jaar vast is. Mocht je deze hypotheek kwijtraken, dan moet er een nieuwe worden afgesloten. Als dat gebeurt tegen een rente van 3,7 procent voor de resterende periode, dan heeft dat enorme gevolgen. In zo’n situatie kost dat rond de 105.000 euro aan extra rente.

Als de rente meeverhuist, is het niet vanzelfsprekend dat je exact dezelfde rente kunt behouden. Vaak is het nieuw gekochte huis duurder, waardoor er een hogere hypotheek nodig is. Voor die extra hypotheek betaal je de actuele rente, maar daarnaast kan de hypotheek die meeverhuist enkele tienden van een procent duurder worden.

Hoe dat komt? Veel mensen hebben een Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Dit vangnet geeft een rente met de hoogst mogelijke zekerheid. Als je verhuist en een woning koopt zonder NHG, stijgt de rente. Vaak neemt ook het risico voor een bank toe, waardoor de rente nog verder stijgt.  Een rente van 1,7 procent kan dan ineens stijgen naar bijvoorbeeld 2,3 procent.

Soms moeten mensen kiezen: of een hogere rente en wél die toffe woning of dat huis niet accepteren

Er doen zich ook situaties voor waarbij je op basis van de voorwaarden van de bank een gunstige rente kunt verliezen. Stel, je koopt een woning met een deels agrarische bestemming of een appartement waarbij je te maken hebt met een slecht functionerende Vereniging van Eigenaren (VvE), en de voorwaarden van je bank sluiten niet aan op de nieuwe situatie. Dan is er geen coulanceregeling. Dat kan ook gelden bij nieuwbouw met lange doorlooptijden.

Ik heb al een paar keer meegemaakt dat mensen moesten kiezen. Of een hogere rente en wél die toffe woning of dat huis niet accepteren. Als je een woning koopt, kan het dus slim zijn om als ontbindende voorwaarde mee te nemen dat je je rente kunt meeverhuizen naar de nieuwe woning. Helaas accepteren sommige makelaars dit niet, omdat de woningmarkt erg overspannen is.

Als je gaat verhuizen, is het goed om de voorwaarden te bekijken voordat je een bod gaat doen. De financiële consequenties kunnen enorm zijn. Als je fors moet overbieden en tegelijkertijd ook je gunstige rente verliest, betekent dat financieel natuurlijk een drama.

>De auteur is Master of Financial Planning.