Het belangrijkste resultaat van het 4,5 uur durende topoverleg tussen de Verenigde Staten en Rusland in de Saudische hoofdstad is dat het gesprek tussen beide landen weer op gang is gekomen. Dat zeiden de buitenlandministers Marco Rubio (Verenigde Staten) en Sergej Lavrov (Rusland) na afloop.

Lavrov gaf aan dat het grootste winstpunt is dat het diplomatiek contact tussen beide landen hersteld wordt. De Rus vertelde dat hij de Amerikanen heeft uitgelegd dat de „uitbreiding van de NAVO” de soevereiniteit van Rusland bedreigt en daarom „volstrekt onaanvaardbaar” is.

Rusland en de VS nader tot elkaar brengen is „moeilijk”, zei Rubio, die tevens aangaf dat de Amerikaanse president Donald Trump de enige persoon ter wereld is die dat kan. Trump wil volgens hem de oorlog beëindigen „op een eerlijke manier, op een manier die duurzaam en blijvend is en die niet leidt tot een nieuw conflict over twee of drie jaar”.

De Russische delegatie bestond naast Lavrov uit buitenlandadviseur Joeri Oesjakov. Rubio liet zich vergezellen door nationaal veiligheidsadviseur Mike Waltz en speciaal gezant voor het Midden-Oosten Steve Witkoff. Een uitkomst van het overleg dinsdag is volgens Oesjakov ook dat beide landen speciale gezanten gaan aanstellen voor het overleg dat zij onderling gaan voeren.

Rubio heeft Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk bijgepraat, evenals de EU-buitenlandchef. In een verklaring staat dat ze het erover eens zijn dat ze nauw contact moeten houden, terwijl wordt gewerkt aan een duurzaam einde van de oorlog in Oekraïne. De Italiaanse minister Antonio Tajani stelde dat volgens Rubio de EU betrokken zal zijn bij de onderhandelingen, omdat de EU-sancties tegen Rusland moeten worden besproken. Rubio was „heel duidelijk”.

De Oekraïense president Zelensky zou woensdag naar Saudi-Arabië gaan. Op de valreep stelde hij het bezoek uit tot 10 maart. Hij herhaalde dinsdag dat Oekraïne aan de onderhandelingstafel hoort.

Barbaarse wreedheid

Vanuit zijn buitenverblijf Mar-a-lago in Florida gaf Trump voor verslaggevers hoog op van Rusland, dat volgens hem „een einde wil maken aan de barbaarse wreedheid”. Hij noemde de gesprekken „erg goed” en hij zou „zekerder” zijn over het beëindigen van de oorlog.

Terwijl de officiële delegatie na afloop niets opzienbarends prijsgaf, leek Trump de onderhandelingen publiekelijk voort te zetten. Oekraïne moest het daarbij ontgelden. Trump zei „erg teleurgesteld” te zijn in het land. Het conflict is volgens hem gestart door Kyiv; het had voor de oorlog al een deal moeten sluiten en heeft drie jaar de tijd gehad om de strijd te staken.

Opvallend was dat Trump Zelensky hard aanviel. De Oekraïense president heeft volgens hem nog maar 4 procent van de Oekraïners achter zich en zou daarom geen verkiezingen willen. In werkelijkheid staat 52 procent van de Oekraïners achter Zelensky en verbiedt de wet verkiezingen in oorlogstijd. Trump lijkt daarmee Poetin na te spreken, hoewel hij dat ontkende.

Trump beweerde dat hij „waarschijnlijk” nog deze maand Poetin zal ontmoeten. Eerder die dag zeiden Oesjakov en Waltz dat daarvoor nog geen datum is vastgesteld. Kyiv heeft alle reden om deze top met groot wantrouwen tegemoet te zien.