Gelijkwaardigheid tussen man en vrouw is natuurlijk een mooi streven op de arbeidsmarkt en daarbuiten. Gelijke prestaties moeten op dezelfde manier worden beloond, of ze nu door een man of een vrouw worden geleverd. Gezien de uiteenlopende vereisten voor de uitoefening van diverse functies, de zwaarte ervan en nog wat van die dingen, zijn er verschillen in beloning. Dat je als schoonheidsspecialiste minder verdient dan als plastisch chirurg is logisch. Dat de hoogte van het pensioen van die twee specialisten daarom verschilt, is verklaarbaar. Als je parttime werkt, moet je niet verongelijkt zijn dat je fulltime werkende collega’s meer verdienen en later een hoger pensioen krijgen, of je nu man of vrouw bent.

Gemiddeld genomen hebben vrouwen na hun pensioen honderden euro’s minder te besteden dan mannen, berekende een groot pensioenfonds onlangs. Is dat gek? Helemaal niet. Veel vrouwen hebben er bewust voor gekozen om minder uren te werken. Bovendien werken ze relatief vaak in branches waarin de lonen laag zijn. Deze zogenaamde pensioenkloof bestaat ook in Oostenrijk, maar er bestaat nog een andere kloof, eentje die zwaar in het nadeel van de mannelijke bewoners van het Alpenland werkt: de pensioenleeftijd.

Pensioenleeftijd voor vrouwen wordt sinds een jaar stapsgewijs verhoogd

De allereerste pensioenen werden tijdens het Oostenrijks-Hongaarse Rijk (1867-1918) aan ambtenaren uitgekeerd. Voor de rest van de werkende bevolking was er niets geregeld. Met een pensioenleeftijd van 65 jaar en een levensverwachting van 40 jaar voor de gemiddelde arbeider was dat indertijd ook nauwelijks een thema. In 1939, na de Anschluss bij het Duitse Rijk, werd de eerste pensioenwet voor arbeiders ingevoerd, zowel voor mannen als voor vrouwen. Na de Tweede Wereldoorlog, in 1947, begon de opbouw van de verzorgingsstaat door de al geldende wetgeving uit te breiden. Voor vrouwen werd de pensioenleeftijd op 60 jaar gesteld. Mannen moesten vijf jaar langer doorwerken, omdat het geld eenvoudigweg ontbrak om ook hun pensioenleeftijd te verlagen.

En zo is het tot afgelopen jaar altijd geweest: mannen werkten tot hun 65e, vrouwen 5 jaar korter. Opvallend genoeg is er van mannelijke zijde nooit moeilijk over gedaan, een enkele ingezonden brief naar een van de kranten daargelaten.

Toch is het verschil in pensioenleeftijd wel in strijd met het gelijkheidsbeginsel in de grondwet, oordeelde het Constitutioneel Hof in 1990. De regering besloot vervolgens, ondanks felle protesten van allerhande vrouwenorganisaties, de pensioenleeftijd voor vrouwen vanaf 1 januari 2024 stapsgewijs te verhogen. In 2033 zullen zowel mannen als vrouwen op dezelfde leeftijd met pensioen gaan.

Het pensioenfonds weigerde overigens de pensioenaanvraag van de aan het begin van dit artikel genoemde man. Hij spande vervolgens een rechtszaak aan. Uitspraak van de rechter volgt.