Bronnen rond Hamas lieten donderdag via de Arabische nieuwszender Al Jazeera weten dat Hamas bereid is drie gijzelaars vrij te laten, zoals afgesproken. De terreurbeweging sluit echter uit dat alle ontvoerden zaterdag worden overgedragen, zoals de Amerikaanse president Donald Trump eerder deze week eiste.

Als Hamas zijn afspraken zaterdag inderdaad nakomt, is het de vraag hoe de drie gijzelaars die vrijkomen eraan toe zullen zijn. De Israëlische bevolking heeft de beelden van Ohad Ben Ami, Or Levy en Eli Sharabi nog vers op het netvlies. Het drietal, dat vorige week zaterdag vrijkwam, zag er uitgemergeld en zeer verzwakt uit. Hun conditie leidde tot grote woede in Israël.

De bekendmaking van Hamas betekent de voorlopige redding van het wankele akkoord met Israël. Dat leek eerder deze week ten dode opgeschreven. De Palestijnse terreurbeweging beschuldigde Jeruzalem ervan de overeenkomst diverse keren te hebben geschonden door onder andere minder hulp in de Gazastrook toe te laten dan was afgesproken. Daarop stelde Hamas de vrijlating van nieuwe gijzelaars voor onbepaalde tijd uit.

Trump verklaarde dinsdag na de bekendmaking van Hamas dat álle gijzelaars zaterdagmiddag om 12.00 uur moeten worden vrijgelaten. Anders „zal de hel losbreken”, een uitdrukking die hij eerder bezigde om de onderhandelingen over een bestand tussen Israël en Hamas onder druk te zetten.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu riep zijn veiligheidskabinet bijeen. Na die meeting verklaarde de minister-president dat „het staakt-het-vuren zal eindigen als Hamas onze gijzelaars niet zaterdag rond het middaguur vrijlaat”. Hij gaf de strijdkrachten opdracht versterkingen naar Gaza te sturen en dreigde met het hervatten van „intense gevechten tot Hamas beslissend is verslagen”.

Lange tijd was onduidelijk of Netanyahu met zijn ultimatum hetzelfde bedoelde als Trump, namelijk dat alle ontvoerden zaterdag moeten worden overgedragen. In de overeenkomst is voorzien in vrijlating van 33 gijzelaars in de eerste zes weken van de overeenkomst. Intussen moet dan over de verdere uitvoering worden onderhandeld. Inmiddels is duidelijk dat Israël akkoord gaat met het voortzetten van het staakt-het-vuren als zaterdag de afgesproken drie gijzelaars vrijkomen.

Effect

De vraag blijft intussen welke gevolgen Trump verbindt aan de weigering van Hamas om zaterdag alle resterende gijzelaars vrij te laten. Mogelijk heeft hij zijn dreigement alleen geuit om de Palestijnse terreurbeweging onder druk te zetten zich aan de bestaande afspraken te houden. Dat lijkt voor de korte termijn in elk geval effect te hebben.

Dat Hamas de Amerikaanse dreigementen serieus neemt, bleek deze week ook uit het feit dat de terreurbeweging tekenen van leven stuurde naar de families van een aantal gijzelaars dat nog in Gaza vastzit. Kennelijk wilde de terreurbeweging enige olie op de golven gooien na de niet mis te verstane uitspraken van Trump.

Tegelijkertijd blijft het akkoord wankel, getuige de ontwikkelingen van de afgelopen week. Families van gijzelaars maken zich zorgen dat zelfs de vrijlating van de eerste 33 ontvoerden niet tot een goed einde zal komen. Laat staan dat de vervolggesprekken over de uitvoering van de tweede en derde fase van het bestand succesvol zullen worden afgerond.

Anderzijds beseft Hamas dat het een zeer zware prijs zal betalen als ze de deal torpedeert. Israël zal met vernietigende kracht reageren. Het weet zich daarbij verzekerd van groen licht uit Washington.