De handelsministers van de EU overleggen woensdag digitaal over een reactie op het Amerikaanse besluit. De Europese Commissie betreurt de stap van Trump, maar bereidt zich er al lang op voor. De Commissie belooft dat de tegenmaatregelen krachtig en proportioneel zullen zijn.

Toen Trump in zijn eerste termijn in 2018 importheffingen invoerde op staal en aluminium kwam de EU in antwoord met een eerste pakket van 2,8 miljard aan heffingen. Die troffen onder meer bourbon, motorfietsen van Harley Davidson, en een deel staal en aluminium. Volgens de Financial Times was dat bedrag inmiddels opgelopen tot 4,8 miljard. Onder Trumps opvolger president Joe Biden werden de sancties opgeschort.

Eind maart verloopt die afspraak tussen de Europese Commissie met Biden en worden ze automatisch op 1 april weer van kracht. De Europese Commissie kan besluiten de bevriezing eerder op te heffen en de invoering van tegenmaatregelen naar voren te halen.

Volgens een EU-diplomaat zal de Commissie vermoedelijk ook andere maatregelen nemen, maar wel vergelijkbaar met die uit 2018. Het zal in ieder geval gaan om gerichte maatregelen die de VS, of specifieke staten, direct financieel pijn doen.

Een andere EU-diplomaat verwacht dat de eerste stap van de EU doelgericht en beperkt zal zijn. Maar als Trump de komende weken of maanden met meer handelsmaatregelen komt, zal ook de EU met meer tegenmaatregelen komen.

Tijdens het eerste presidentschap van Trump wachtte de EU drie maanden met een reactie op de importheffing. Nu zal die reactie sneller komen. Er liggen volgens EU-diplomaten concrete tegenmaatregelen klaar, maar nog wel achter slot en grendel.

Diplomaten hopen dat Trump met zijn aankondiging op iets anders aanstuurt, zoals hij van Mexico wilde dat het zijn grenzen met de VS strenger zou bewaken om illegale immigratie tegen te gaan. Dat zou tijdens onderhandelingen duidelijk moeten worden.

De Europese Commissie heeft de exclusieve bevoegdheid om EU-handelstarieven in te voeren. Zij zal daartoe een voorstel aan de EU-lidstaten doen. Voor instemming is een gekwalificeerde meerderheid nodig. Dat betekent dat 15 van de 27 lidstaten voor moeten stemmen.