Het alcoholslot zou vooral voor veelplegers moeten gelden, zeggen de deelnemers van het onderzoek. Veelplegers zijn mensen die herhaaldelijk verkeersovertredingen maken. Fonds Slachtofferhulp pleit ervoor om juist die groep aan te pakken.

Het fonds gaf marktonderzoeksbureau Ipsos opdracht na te gaan hoe Nederlanders staan tegenover verkeersmaatregelen tegen het rijden onder invloed van alcohol. Ruim 80 procent van de respondenten ziet een alcoholslot als represaille voor veelplegers van rijden onder invloed, als een goede optie.

Lees ook

Burgemeester Barneveld over vele verkeersdoden in zijn gemeente: „Grote impact op gemeenschap”

Het alcoholslot is een apparaatje dat in een auto wordt geplaatst. Om de auto te kunnen starten, moet de bestuurder eerst in het apparaat blazen. Als hij te veel alcohol opheeft, start de auto niet. Onderweg moet er ook een paar keer geblazen worden, om fraude te voorkomen.

Voorkomen

Fonds Slachtofferhulp benadrukt dat het alcoholslot volgens het onderzoek vooral voor veelplegers moet gelden. „Daar behaal je de grootste winst mee”, zegt een woordvoerster. „Het is veel te makkelijk voor mensen die eerder onder invloed gereden hebben om weer met alcohol op achter het stuur te kruipen. Dat voorkom je met een alcoholslot.”

Het alcoholslot heeft al eerder dienst gedaan in Nederland. Van eind 2011 tot eind 2016 was het alcoholslotprogramma een wettige maatregel. Uit onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum in 2020 bleek dat het alcoholslot mensen er op korte en langere termijn van weerhield om opnieuw onder invloed achter het stuur te kruipen.

Toch werd de maatregel in 2016 afgeschaft. Een jaar eerder oordeelde de Hoge Raad dat iemand die deelnam aan het alcoholslotprogramma, niet ook nog strafrechtelijk vervolgd kon worden. Het alcoholslot viel toen onder het bestuursrecht.

In dezelfde periode bepaalde de Raad van State dat het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) het programma niet meer mocht opleggen, omdat het bureau niet elk geval individueel kon behandelen. Daardoor liep het aantal deelnemers sterk terug en kwam er een einde aan het alcoholslot.

Herinvoering

Op dit moment wordt er een verkenning uitgevoerd om te kijken of het haalbaar is het alcoholslotprogramma opnieuw in te voeren, zegt Sjoerd Houwing, hoofd afdeling onderzoek bij het CBR. Twee jaar geleden verscheen er namens het CBR een opiniestuk om aandacht te vragen voor het alcoholslot. Dat resulteerde in een verkenning door de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Justitie en Veiligheid.

„We zijn sterk voorstander van het alcoholslot”, zegt Houwing. „Traditionele maatregelen tegen rijden onder invloed, zoals een boete, hebben veel minder effect. Ook het afpakken van het rijbewijs weerhoudt een aantal mensen er niet van om toch met drank achter het stuur te gaan zitten. Als je dat probeert met een alcoholslot, kun je gewoon niet wegrijden.”

Toch zitten er wel wat haken en ogen aan het herinvoeren van het alcoholslot. Juridisch, maar ook vanuit kostenoogpunt. „Destijds waren de kosten van 5000 euro voor twee jaar voor de gebruiker”, zegt Houwing. „We weten intussen dat een programma van een jaar, gericht op het verbeteren van gedrag, ook effectief is.”

Het grootste obstakel lijkt het juridische argument waarom het alcoholslotprogramma in 2016 werd stopgezet. „We willen niet dat het alcoholslot nu om dezelfde reden niet doorgaat”, zegt Houwing. „Misschien kunnen we het onder het strafrecht plaatsen. Dat zal moeten blijken uit de verkenning. Dat moeten we niet overhaast doen; we willen niet dat het alcoholslot in korte tijd weer wordt afgeschaft.”