Kindsponsoring is een populaire manier van geven onder christenen. Met een maandelijks bedrag steunt men een kind in een arm land. Tot voor kort konden donateurs zelf online een kind uitkiezen. Uit onderzoek van het Nederlands Dagblad naar de schaduwkanten van kindsponsoring onder vier aanbieders van kindsponsoring –World Vision, Compassion, Red een Kind en Woord en Daad– bleek onder meer dat deze kinderen online kwetsbaar zijn voor uitbuiting. En dat het plaatsen van hun foto’s in een onbeveiligde omgeving grote gevolgen kan hebben voor de rest van hun leven.

Wie nu een kind zoekt op de website van Red een Kind, krijgt de vraag voorgeschoteld: „Verwacht je hier foto’s van kinderen? Red een Kind kiest voor het kind. Daarom zie je op deze pagina geen foto’s van nieuwe sponsorkinderen. Zo beschermen wij onze kinderen tegen discriminatie.” Dit laatste gaat over een „ongemakkelijke waarheid”, legt manager Fundraising & Awareness Simone Schoemaker uit. „Sponsors kiezen eerder voor een kindje met een lichte huid dan voor een met een donkere huid. Wij staan voor de rechten van álle kinderen en willen niet bijdragen aan dit ongelijkwaardige en onbewust discriminerende systeem.”

Online gevaren

Schoemaker: „Het onderzoek heeft ons bewust gemaakt van de online gevaren voor sponsorkinderen als hun foto’s op het internet terechtkomen en gemanipuleerd worden met AI. Dit kan grote consequenties hebben en daar willen wij niet aan bijdragen.”

World Vision stopt in 2025 ook met het aanbieden van sponsorkinderen op zijn website. „Wij willen recht doen aan het kind, dat zij kunnen kiezen. Daarom zullen we dit jaar de beeldbank met kinderen van onze website verwijderen”, vertelt persvoorlichter Melanie Hazenberg. Het doorvoeren van deze beslissing bij de grootste internationale kindsponsororganisatie kost wat meer tijd. „Als we zover zijn, kunnen mensen via de website zich opgeven en worden zij daarna gebeld door een servicemedewerker. Die zal samen met de sponsor een kind uitzoeken dat bij hen past. Maar dus niet meer op basis van de foto.”

Lucratief

World Vision focust steeds meer op het nieuwe programma Chosen, waarbij niet de donateur, maar het kind en zijn familie de sponsor kiezen. Red een Kind kiest een andere aanpak en is begonnen aan het gefaseerd afbouwen van kindsponsoring. In Rwanda zijn zij helemaal gestopt met het kindsponsormodel. „Al onze sponsorprojecten liepen in dat land af. Dat werd onze kans om over onze eigen schaduw heen te stappen. Hoewel het kindsponsormodel erg lucratief is, zijn onze waarden sterker.” Daarom heeft Red een Kind een nieuw concept ontwikkeld: Turakura. Donateurs komen niet meer in direct contact met kinderen, maar volgen –in een online beschermde omgeving– het wel en wee van tien Rwandese gezinnen.

Donateurs komen niet meer in direct contact met kinderen, maar volgen het wel en wee van tien Rwandese gezinnen

De Rwandese collega van Schoemaker, Aline Rwamamara, legt uit hoe het project werkt: „Ik maak samen met de families een filmpje over standaarddingen als: hoe maak je eten, waar gaan de kinderen naar school en welke invloed heeft het klimaat op hun leven. We vragen echt: wat willen jullie vertellen?” Red een Kind zoekt nog 350 supporters voor Turakura en hoopt dat andere organisaties zullen volgen in de stappen die zij zetten.

Keuzemenu

Woord en Daad geeft schriftelijk aan dat zij zich al langer niet prettig voelen bij het scrollen door foto’s van kinderen op de website. De organisatie probeert dit te ondervangen door één kind aan te bieden. „In plaats van een keuzemenu krijgt een sponsor één kind voorgesteld. Zo willen we respectvol communiceren over de kinderen en hun families”, aldus persvoorlichter Gerhard Wilts. Wie toch een ander kind wil sponsoren dan wordt voorgesteld, kan wel verder zoeken in het systeem door de voorkeuren aan te passen.

Bij Compassion kan de donateur nog scrollen in de beeldbank. Compassion onthield zich van een reactie op de vraag of zij nog veranderingen willen doorvoeren.