Met een flinke dreun raken de wielen van het El Al toestel de landingsbaan in Tel Aviv. De welkomstboodschap van de stewardess is wat anders dan normaal. „Welkom in Israël. We danken onze veiligheidstroepen dat ze drie gijzelaars veilig naar huis hebben begeleid. En we bidden dat ook alle andere spoedig vrij zullen komen.”

Die woorden weerspiegelen de blijdschap en opluchting bij veel Israëliërs. Niet in de laatste plaats bij de families van de gijzelaars, die eindelijk weer voorzichtig op de hereniging met hun geliefden kunnen hopen.

„Zondag was een fantastische dag”, zegt Dorit Lipshitz, die bij het tijdelijke protestkamp bij het parlement in Jeruzalem flyers uitdeelt. Bij de witte tenten staan zelf gefabriceerde borden met veelzeggende straatnamen in drie talen: ”Plein van de verwoesting” en ”Plein van de verwaarlozing”. Even verderop hangt een spandoek met de foto’s van alle gijzelaars die nog vastzitten in de Gazastrook.

Nieuws in beeld

Een spandoek met de foto’s van alle gijzelaars die nog vastzitten in de Gazastrook. beeld RD

Bij het protestkamp staan zelf gefabriceerde borden met veelzeggende straatnamen in drie talen: ”Plein van de verwoesting” en ”Plein van de verwaarlozing”. beeld RD

Bij het protestkamp staan zelf gefabriceerde borden met veelzeggende straatnamen in drie talen: ”Plein van de verwoesting” en ”Plein van de verwaarlozing”. beeld RD

De gepensioneerde Israëlische zet zich al maanden achtereen onvermoeibaar voor de gijzelaars in. Ze laat op haar mobieltje nog eens de beelden zien van de vrijlating van Emily Damari, Romi Gonen en Doron Steinbrecher. Als de vrouwen hun familieleden huilend in de armen vallen, houdt ook Lipshitz het niet droog. „Ik schiet er nog steeds vol van. Het heeft zo immens lang geduurd. Sinds november 2023 hebben we op deze deal moeten wachten.”

„We kunnen toch onze eigen mensen niet in Gaza laten stikken?” - Dorit Lipshitz, Israëlische

De kritiek op de voorwaarden voor het bestand met Hamas kan ze wel begrijpen. „Het is absurd dat we voor elke burger dertig Palestijnse gevangenen moeten laten gaan en voor elke ontvoerde militair vijftig. Maar wat is het alternatief? We kunnen toch onze eigen mensen niet in Gaza laten stikken? Iedereen die het met dit akkoord niet eens is, moet zich afvragen wat hij zou zeggen als zijn eigen dochter daar vast zat.”

Totaal uitroeien

Een alternatief is er wel, vindt Naftali Kaufmann, een Joodse kolonist die op de Westelijke Jordaanoever woont. Hij raakt in een felle discussie met Lipshitz verwikkeld. „Hamas totaal uitroeien, zodat ze dit nooit meer kunnen doen. Misschien moeten we dan een aantal gijzelaars opofferen. Maar wat we nu hebben afgesproken, nodigt alleen maar uit om een tweede 7 oktober te creëren. Er worden nu terroristen vrijgelaten die hele families hebben uitgemoord. Hoe denk je dat die nabestaanden zich voelen?”

Benjamin Philip deelt die scepsis. „Er wordt momenteel een heel pijnlijke discussie in deze samenleving gevoerd over de vraag hoe ver je mag gaan om gijzelaars vrij te krijgen”, vertelt hij in zijn kantoor in Jeruzalem. „Die discussie speelt zich in elk Israëlisch gezin af. Want iedereen is bij de oorlog betrokken: mensen kennen gijzelaars, hebben dierbaren verloren of hebben familieleden in het leger. De overeenkomst met Hamas over de vrijlating van Gilad Shalit in 2014 heeft er mede toe geleid dat 7 oktober kon gebeuren. Shalit werd tegen duizend Palestijnse gevangenen geruild, onder wie Yahya Sinwar, het belangrijkste brein achter de aanslagen van 2023. Tegen alle adviezen in.”

De van oorsprong Nederlandse Jood vreest dat de gevangenen die nu op vrije voeten komen de nieuwe leiders van Hamas zullen worden. „Het grootste deel van het leiderschap is uitgeroeid, maar zij zullen dat vacuüm opvullen. Ze hebben zich jarenlang kunnen voorbereiden en hebben vermoedelijk veel geleerd in de gevangenis.”

Herbewapenen

Philip legt ook de vinger bij de duur van de overeenkomst. „Als er drie gijzelaars per week worden vrijgelaten, heeft Hamas ongeveer een halfjaar de tijd om zich te herbewapenen en te herstellen. Je ziet nu al dat ze duizenden nieuwe rekruten hebben aangetrokken om hun eenheden aan te vullen.”

„Je ziet toch ook dat de harde taal van Trump zeer snel tot resultaten leidt?” - Benjamin Philip, inwoner van Jeruzalem

Philip is ervan overtuigd dat het ook anders had gekund. „Als Israël met steun van de hele wereld op dag één na de aanslagen van 7 oktober Gaza was binnengegaan, zou Hamas heel anders hebben gehandeld. De wereld had moeten zeggen: Je krijgt twee weken om alle gijzelaars te laten gaan, anders geven we Israël de vrije hand. Je ziet toch ook dat de harde taal van Trump zeer snel tot resultaten leidt?”

„Maar daarvoor is het veel te laat”, vervolgt de Israëliër. „De wereld had op 7 oktober op moeten staan. In plaats daarvan verklaarde de baas van de Verenigde Naties António Guterres dat de aanslagen niet in een vacuüm zijn gebeurd en dat Israël aan alle kanten beperkingen zijn opgelegd.”

Nu staat Israël met zijn rug tegen de muur, meent Philip. „We zijn schaakmat gezet door de wereld. Premier Benjamin Netanyahu wordt als een oorlogsmisdadiger behandeld. Van de zijde van de VN is er nog nooit een eensluidende veroordeling van de gruweldaden van 7 oktober gekomen. Die doen qua wreedheid niet onder voor de Holocaust.”

Toch blijft Philip optimistisch over de toekomst. „Omdat ik deze ontwikkelingen in profetisch perspectief zie. Dat moet ik ook doen, want als ik naar het politieke en maatschappelijke debat kijk, kom ik er niet uit. „Het Joodse volk komt terug uit de verstrooiing en maakt een proces van volwassen worden door. Door allerlei gebeurtenissen –en dat kunnen heel diepe dalen zijn– leidt de Eeuwige Zijn volk naar hun bestemming: een leven als Gods volk. Wie zo de hand van God kan zien, is ook in staat het lijden een plaats geven.”