Het programma ”Petrus in het land” stond de eerste twee zaterdagen van dit jaar in het teken van het werk van de GZB, zendingsorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Naast gesprekken met zendingswerkers in Thailand en Duitsland reflecteerde GZB-directeur Martijn van den Boogaart op zaken die in het verleden „mis zijn gegaan”, zoals de „paternalistische manier” waarop in Kenia vanaf de jaren zestig zending werd bedreven.

De eerste uitzending, op 4 januari, trok 177.000 kijkers; van de tweede uitzending is het kijkcijfer nog niet bekend. „We zijn heel blij met het grote bereik van kijkers uit de breedte van kerkelijk Nederland en mogelijk ook daarbuiten”, zegt Diane Palm, die vanuit de GZB nauw bij de productie betrokken was. „Op een GZB-dag bereiken we 4000 mensen, met alleen al het eerste deel van de documentaire minimaal veertig keer zo veel. Dat is meer dan honderd keer een volle Sint-Jan in Gouda.”

Hoe kijken jullie terug op de uitzendingen?

„We hebben het aangedurfd om bij onszelf naar binnen te laten kijken, een beeld te geven van zending in deze tijd en in eerlijkheid en kwetsbaarheid terug te blikken op ons verleden. Dat is goed overgekomen, zo bleek tijdens de vier presentatieavonden in de breedte van ons achterland, voorafgaand aan de televisie-uitzendingen.

De documentaire heeft mensen een verdiepend beeld gegeven over zending, in combinatie met menselijke verhalen over bijvoorbeeld de beweegredenen om alles achter je te laten en in een ander land zendingswerk te gaan doen. Van buitenkerkelijke kijkers hebben we tot nu toe geen reacties gekregen. Ik ben benieuwd of die nog komen.”

„Zending is vaak een zaak van lange adem, vraagt om beschikbaarheid, volharding en trouw zijn in het kleine” - Diane Palm, medewerkster GZB

Wat hoopt u dat de kijker vooral bijblijft van de uitzendingen?

„Dat zending geen snelweg is en tot geloof komen geen afslag die je even neemt. Zending is vaak een zaak van lange adem, vraagt om beschikbaarheid, volharding en trouw zijn in het kleine. Het is prachtig om mensen iets van het Evangelie te laten zien, maar niet gemakkelijk. Je krijgt te maken met vragen, onzekerheden en weerstand, maar daardoorheen mag je zien hoe God werkt en aan Zijn eer komt.”

Krijgt u ook reacties van mensen die overwegen om zelf zendingswerk te gaan doen?

„Mensen besluiten niet van de ene op de andere dag om zendingswerk te gaan doen, maar misschien is de documentaire voor sommigen een zetje om de komende tijd toch eens te bellen met GZB. Ons jaarthema in 2024 was ”Ga, iedereen is geroepen”. We hebben allemaal een roeping om het Evangelie door te geven. Het afgelopen jaar hebben we behoorlijk wat reacties gekregen van mensen die zich afvragen of ze geroepen zijn om de zending in te gaan. Met hen worden nu gesprekken gevoerd.”

Zending is vanouds verbonden met de noodzaak om het Evangelie te brengen aan mensen die verloren dreigen te gaan. Hoe kijkt u daar tegen de achtergrond van deze documentaire naar?

„”De zin van zending” is geen theologisch document en ook geen verkondigend programma, maar een verhalende documentaire. Daaronder zit wel de overtuiging dat God ons nog steeds roept voor de aloude zendingsopdracht: Gaat dan heen… om mensen te bereiken die nog niet bereikt zijn. Dat is het hart van ons werk en daar staan we voor.

Tegelijk beseffen we dat wij mensen niet tot geloof kunnen brengen. Dat is en blijft het werk van God. Het is geen kwestie van: „Bekeer u en geloof het Evangelie”, en dan is het gebeurd. Overgave aan Christus is geen automatisme en zeker niet als mensen nog nooit eerder van Hem gehoord hebben.

Met deze productie is zeker niet alles gezegd. Die vraagt om een vervolg, een verdiepend gesprek in de kerk. We hebben gespreksmateriaal ontwikkeld dat gemeenten kunnen aanvragen om aan de hand van vier verhaallijnen uit de docu, bijvoorbeeld over de betekenis van wederkerigheid in zending, dat gesprek verder te voeren.”