De Chinese overheid voegde eraan toe van mening te zijn dat misbruik van exportcontroles de wereldwijde toeleveringsketen voor halfgeleiders bedreigt.

De Nederlandse stap betreft onder meer specifieke meet- en inspectieapparatuur. „We zien meer veiligheidsrisico's bij ongecontroleerde export van deze specifieke apparatuur”, aldus minister Klever over de reden achter de aanscherping. De betreffende apparatuur kan gecombineerd met andere technologieën zorgen dat een land geavanceerde halfgeleiders kan maken die weer belangrijk zijn voor militaire toepassingen.

Amerikaanse druk

Vorige maatregelen waren voornamelijk gericht tegen China. Dat gebeurde onder druk van de Amerikaanse regering. Die maakt zich grote zorgen over de economische en militaire slagkracht van Peking. De Verenigde Staten beperkten maandag nog de export van chips die gebruikt worden voor kunstmatige intelligentie.

„De halfgeleiderindustrie is internationaal. Nederland speelt daarin een unieke rol. Het is belangrijk dat we de chipindustrie niet onnodig verstoren. Bij de uitbreiding van de exportcontrolemaatregel zijn we dan ook zo precies mogelijk te werk gegaan”, laat Klever weten in een verklaring.

„De halfgeleiderindustrie is internationaal; Nederland speelt daarin een unieke rol” - Reinette Klever, minister van Buitenlandse Handel

China verklaarde te hopen dat Nederland, als lid van de Wereldhandelsorganisatie, de principes van de markt respecteert en de rechten en belangen van bedrijven uit alle landen beschermt, inclusief die van Chinese en Nederlandse ondernemingen. Ook merkte het land op te hopen dat Nederland de stabiliteit van de toeleveringsketen in de wereldwijde halfgeleiderindustrie handhaaft.

Volgens een verklaring op de website van het Chinese ministerie van Handel „verzet” China zich daarnaast „fel” tegen sommige landen die exportcontroles misbruiken onder het mom van nationale veiligheid en de stabiliteit van de toeleveringsketen in de halfgeleiderindustrie bedreigen. China noemde deze landen echter niet bij naam.

ASML

Slechts een klein aantal bedrijven in Nederland is actief op dit gebied. Het gaat onder meer om ASML en ASMI. Sinds september 2023 gelden al nieuwe Nederlandse restricties voor de export van bepaalde chipmachines van ASML uit Veldhoven. De nieuwe exportcontrolemaatregel wordt op 1 april van kracht. Een woordvoerster van ASML heeft laten weten dat de Nederlandse aanscherping waarschijnlijk geen extra gevolgen zal hebben voor de verkoopcijfers van ASML.

De aanscherping van de exportregels voor hoogwaardige apparatuur ligt in lijn met een wijziging van het exportbeleid voor chiptechnologie van de Verenigde Staten op 2 december. Naast beperkingen op de export naar China van chips die belangrijk zijn voor AI-toepassingen, ging het ook om software en apparatuur voor het maken van halfgeleiders.