Staatssecretaris wil kijken naar ontstaan fout model toeslagen
Staatssecretaris Sandra Palmen (Toeslagen) wil kijken of het mogelijk is te reconstrueren hoe een discriminerend risicomodel bij de Belastingdienst is ontworpen. Tijdens de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie naar het fraudebeleid kwam de totstandkoming van dit model vaak aan de orde. Op aandringen van Kamerleden zei Palmen in debat over de enquête te willen zien hoe ver ze komt met een eventuele reconstructie.
Tijdens de openbare verhoren bleek dat ambtenaren van de fiscus in 2013 het model in een paniekerig weekeinde bijna een half jaar naar voren hebben gehaald. Het gaat om het risicoclassificatiemodel dat moest helpen fouten en fraude met toeslagen op te sporen. Dit kwam tot stand in het kroningsweekend, waarin de ogen gericht waren op de troonopvolging door koning Willem-Alexander.
Naar aanleiding van het rapport van de enquêtecommissie willen partijen opheldering over dat weekeinde. Hoe is het model veel eerder dan gepland in gebruik genomen en tegen advies in breder ingezet bij de fiscus, vroegen Kamerleden zich af in het debat. DENK-leider Stephan van Baarle vroeg Palmen „een ultieme poging te wagen dat te achterhalen”. Volgens Palmens partijleider Pieter Omtzigt hebben ambtenaren „lopen klooien” en is de wet genegeerd. „Ik verwacht dat de onderste steen boven komt”, aldus de politicus, ook als de ADR (de accountantsdienst van het Rijk) daaraan te pas moet komen.
„Natuurlijk kunnen wij daar nog een poging toe wagen”, zei Palmen op de vragen. „Dat vind ik ook prima om te doen, zeker als het gaat om hier iets van te leren.” Ze temperde wel de verwachtingen dat hier concrete antwoorden uit naar boven zouden komen.
Sinds juli 2019 wordt het systeem niet meer gebruikt. Het model had in deze vorm niet gebruikt mogen worden, erkende het kabinet later.