Zo’n sterke verbindingsdrang blijkt ook uit het tegelijkertijd verdwijnen van de los rondslingerende plastic doppen, die vanaf die tijd na opening vast blijven zitten op drankverpakkingen. Dat betekent nog niet meteen het einde van het Microplasticum, maar samen met een toenemend gebruik van biologisch afbreekbare materialen markeert dat wel een trendbreuk. Echt nieuw is het niet: bij opgravingen in een Neanderthalerkamp werden ook al kabeltjes gevonden die gemaakt waren van plantenvezels.

Prehistorische houtje-touwtjetechniek begon met vlechtwerken van twijgen, vlas, darmen en wol en met primitieve pen-gat-constructies. Vanuit die simpele verbindingsmethoden ontstonden duurzame ambachtelijke vaardigheden, zoals textielweverij, visserij, en houtbouw. Na de ontdekking van metalen kwam er een belangrijke verbinder bij: de spijker. Handmatig uit ijzer gesmeed met kop en punt kan die met behulp van een hamer snel en stevig houten delen aan elkaar vastmaken. Na de fabricage van het ijzerdraad (ook handig als bindmiddel) bleek dat daaruit met minder moeite spijkers te maken zijn. Een timmerman gebruikt geen hoekige smeedspijkers meer maar draadnagels met ronde gladde schacht. Hameren vereist kunde: een spijker is zo krom, een duim is zo blauw en hout zo gebutst of gebarsten. Ook wie de spijker precies op de kop slaat, kan meer splijtend dan verbindend bezig zijn.

Vanwege de gladde wand hebben draadnagels de neiging om in verende planken eruit te piepen. Dan presteert de schroef beter. Dat is eigenlijk een bijzondere spijker met een spiraalsgewijs in de punt eindigend draadprofiel en een kop met een gleuf of kruisvormig gat waarin een schroevendraaier past. Niet met harde klappen maar met subtiele polsbewegingen kan dan een verbinding worden gemaakt en ook weer losgemaakt. De schroef is demontabel en herbruikbaar: dat past mooi bij het circulaire beleid van de huidige politici. Alleen jammer dat zo’n gemakkelijk rechts en links draaiende verbinder wel altijd een lelijk gat achterlaat en bij herhaald draaien de binding met het grondvlak kwijtraakt.

Dan werkt de bout beter, mits in combinatie met een passende schroefdraad in moer of materiaalgat. Dat vereist wel heel nauwe toleranties: tegendraadse acties worden direct afgestraft. Eertijds, met handmatig per stuk gemaakte exemplaren, waren passende bouten en moeren schaars en kostbaar. Dankzij normen met waarden is er tegenwoordig een overvloed aan machinaal in massa nauwkeurig geproduceerde standaardcomponenten voor iedereen verkrijgbaar.

Inmiddels zijn er ook heel veel andere verbindingstechnieken ontwikkeld, waardoor bijna alles aan elkaar bevestigd kan worden. Zoals bij metalen door klinken, lassen, solderen en magneten en bij allerlei materialen door nieten, lijmen, kitten of tapen.

Sommige mensen hanteren heel speciale methoden. Zo zijn er die zichzelf bijzonder goede verbinders vinden: ze slagen er jarenlang in om zonder lijm op pluche te blijven plakken. Hun geheim? Waarschijnlijk een onbewuste ontbindingsangst. Soortgelijke vrees kan ook de actievoerders motiveren die zich –wel met lijm– vastplakken op verbindingswegen. In beide gevallen blokkeren ze de doorstroming. Net als de duistere figuren die de internationale UnderSeaBed-Cables saboteren.

Het lijkt erop dat iedereen met genoegen verbindingstechnologie gebruikt die materiële zaken onderling koppelt. Zodra er technische verbindingen gemaakt worden met andere mensen doemen verslaving en vervreemding op, evenals verdeeldheid en vijandschap. Als onze beschaving daaraan ten onder gaat, wordt het later lastig puzzelen voor de archeologen. De virtuele nevenwerkelijkheid van een hoogontwikkelde informatiemaatschappij valt niet te reconstrueren met opgegraven mobieltjes. Op de moderne tablets staat geen eeuwen verbindend spijkerschrift meer.

De auteur is adviserend ingenieur.