Trump deed zijn uitspraken tijdens de tweede persconferentie die hij sinds zijn verkiezing in november heeft gegeven. Hij zegt dat zijn eigen land momenteel 4 procent uitgeeft aan het verdedigingsapparaat. Volgens experts van het Pentagon ligt dat in werkelijkheid op 3,4 procent.

Al tijdens zijn eerste ambtstermijn toonde Trump meermaals zijn onvrede over landen die niet voldeden aan de norm van 2 procent, zoals die in 2014 door de NAVO-lidstaten onderling was afgesproken. Zij die dit niet haalden, kregen tien jaar de tijd om op dat niveau te komen. Mede door de uitspraken van Trump hebben verschillende lidstaten inmiddels hun defensie-uitgaven opgetrokken naar dit percentage.

Nederland verzuimde jarenlang serieus werk te maken van het halen van die norm. Afgelopen jaar haalde het die voor het eerst. De uitgaven voor defensie lagen in 2024 op 21,4 miljard euro, zo’n 2,1 procent van het bbp. De Tweede Kamer is momenteel bezig dat minimum  van 2 procent van het bbp wettelijk vast te leggen.

Misbruik

Als Den Haag de nieuwe wens van Trump honoreert, zal het defensiebudget naar 50 miljard moeten. Zo’n stijging op korte termijn realiseren, achten experts niet reëel. Bijkomend probleem is dat het lastig is om snel nieuw materieel aan te schaffen.

Reeds tijdens zijn eerste termijn als president heeft Trump duidelijk gemaakt dat NAVO-lidstaten die onvoldoende uitgeven, niet behoeven te rekenen op hulp van de VS als ze worden aangevallen. En tijdens zijn recente campagne heeft Trump gezegd dat Poetin mag doen wat hij wil met lidstaten die te weinig besteden aan defensie.

De 78-jarige Trump zegt dat „niemand meer weet over de NAVO dan ik. Als ik er niet was geweest, zou de NAVO nu niet meer bestaan. Ik heb meer dan 680 miljard dollar opgehaald bij landen die hun rekeningen niet betaalden. Ik heb de NAVO gered, maar de NAVO maakt misbruik van ons.”

„Als ik er niet was geweest, zou de NAVO nu niet meer bestaan” - Donald Trump, aankomend president Amerika

Eind december werd al bekend dat adviseurs van de aankomende Amerikaanse president het streefgetal van 5 procent hebben genoemd  bij de Europese lidstaten van NAVO. Deskundigen zeggen dat dit moet worden gezien als inzet voor onderhandelingen. Ze verwachten op de NAVO-top in juni in Den Haag een compromis over een lager percentage.

Gasboringen

Trump gebruikte de persconferentie dinsdag ook om te zeggen dat hij Panama en Groenland eventueel met economische en militaire sancties onder druk wil zetten zodat ze hun gebied overdragen aan de VS. „Wij hebben het nodig voor onze economische en militaire veiligheid”, zei hij. Ook deelde hij mee dat de Golf van Mexico voortaan de Golf van Amerika heet.

Verder wil Trump het door vertrekkend president Joe Biden aangekondigde verbod op olie- en gasboringen voor de Amerikaanse kust intrekken. „Het verbod op offshore boren zal niet standhouden. Ik zal het onmiddellijk terugdraaien”, zei hij. Trump voegde eraan toe het verbod op zijn eerste dag al te zullen intrekken.

Het Witte Huis meldde maandag nog dat Biden zijn bevoegdheid zal gebruiken om nieuwe olie- en gasboringen in een groot gebied voor de Amerikaanse kust te verbieden. Het gaat om ongeveer 253 miljoen hectare in Amerikaanse delen van de Atlantische Oceaan, de Grote Oceaan en het oostelijke deel van de Golf van Mexico.