Amsterdammer begroef gefusilleerden in WO II en nam schoenen mee
De Amsterdamse begrafenisondernemer Johan Bleekemolen heeft in de Tweede Wereldoorlog zeker 380 lichamen van gefusilleerde Nederlanders begraven of gecremeerd. Dat blijkt uit een overzicht dat is opgenomen in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Bleekemolen is een van de verdachten van collaboratie die voorkomt in het namenregister van het CABR dat donderdag is gepubliceerd.
De Amsterdammer was in de oorlog lid geworden van de NSB omdat hij dacht dat de nationaalsocialistische partij zou zorgen voor een betere toekomst voor arbeiders. Zijn werk voor een Amsterdamse begrafenisonderneming bracht hem naar eigen zeggen in contact met de Sicherheitsdienst (SD), die hem „verschillende opdrachten” gaf toen het aantal fusillades in de regio vanaf september 1944 toenam. „In het begin werden de lijken gecremeerd en later heb ik opdracht gekregen de lijken te begraven in de duinen te Overveen”, verklaarde hij na de oorlog tegen de autoriteiten. „Mij werd gezegd, dat ik er met niemand over mocht spreken.”
De doodgraver haalde de lichamen van slachtoffers op de plek waar ze waren omgebracht op. Daarna vervoerde hij de meeste naar de duinen, waar hij hen in grafkuilen begroef. In sommige gevallen zou hij de lichamen in opdracht van de SD hebben bestrooid met chloorkalk waardoor die sneller zouden vergaan.
Voordat Bleekemolen de lichamen begroef, trok hij de schoenen uit, verklaarde hij verder. Dat deed hij naar eigen zeggen omdat hij dat gewend was van crematies bij de begrafenisonderneming waar hij werkte. „Die schoenen heb ik thuis verbrand, met uitzondering van enkele paren, die ik om niet heb weggeven”, aldus de Amsterdammer.
Voor het begraven en cremeren van gefusilleerden stuurde Bleekemolen een rekening naar de „betrokken gemeente”. Hij rekende 195 gulden voor het begraven van een lichaam, waaraan hij dan naar eigen zeggen ongeveer 35 gulden overhield. Voor het cremeren van een lichaam, wat hij volgens het overzicht zeker 71 keer had gedaan, stuurde hij een rekening van 256,75 gulden. Ook daar maakte hij dan 35 gulden winst op. Bleekemolen zei alle crematies vergoed te hebben gekregen, maar voor het begraven van 75 lichamen in de duinen „nimmer” geld te hebben ontvangen.
Bleekemolen kreeg na de oorlog tien jaar gevangenisstraf opgelegd. Zelf zei hij niet in te zien dat hij iets verkeerds had gedaan. „Ik heb steeds gedacht dat die lijken begraven moesten worden en als ik het niet deed, moest een ander het doen.”
