Sinds in januari 2023 een lachgasverbod van kracht werd, waarschuwt de afvalbranche al voor de gevaren. Voorafgaand aan het verbod konden de cilinders nog worden ingeleverd. Dat gebeurde massaal omdat het statiegeld vaak 30 euro per cilinder bedroeg. Nu belanden maandelijks tienduizenden lege en halfvolle lachgascilinders na gebruik op straten, pleinen, in de natuur of in afvalcontainers.

De totale schade is wel wat lager uitgekomen dan de 65 miljoen euro schade die over 2023 werd gemeld. Maar het blijft niet bij deze schadebedragen. De Vereniging Afvalbedrijven schat dat de totale kosten van de circa 400.000 lachgascilinders die in Nederland per jaar worden weggegooid tussen de 120 miljoen en 130 miljoen euro bedragen. Dat is zo’n 300 euro per cilinder.

Verbrandingsovens moeten na ontploffingen voor reparatie regelmatig helemaal worden stilgelegd. Cabines van grijpinstallaties bij de afvalverwerkers zijn inmiddels voorzien van gewapend glas of tralies om personeel tegen de rondvliegende projectielen te beschermen. Vaak worden de cilinders er van tevoren nog met de hand uitgepikt. Ook moeten metaalversnipperaars en magneten worden ingezet voordat het afval in ovens verbrand kan worden.

De kosten zijn niet verzekerbaar en moeten worden doorbelast aan bedrijven en gemeenten. Voor burgers kan dit betekenen dat de afvalstoffenheffing mogelijk tot 20 procent per jaar stijgt, waarschuwen afvalbedrijven. De branche roept de overheid op tot meer financiële steun en pleit voor een nieuwe inleverpremie voor lachgascilinders. Een verzoek om compensatie voor de schade door lachgascilinders werd deze zomer door het nieuwe kabinet afgewezen.

De kosten door lachgascilinders verschillen per afvalenergiecentrale. Het zwaartepunt ligt in de Randstad. Zo bedroegen de kosten door ontploffende lachgascilinders bij het Amsterdamse afval- en energiebedrijf AEB in 2023 bijna 20 miljoen euro. De toename van het aantal explosies had een afname van 15 tot 20 procent van de beschikbare verbrandingscapaciteit tot gevolg.