Als de voorgestelde wetswijziging aangenomen wordt, heeft dat grote gevolgen voor de christelijke gemeenschap in Rusland. Veel protestantse kerken in Rusland staan namelijk niet officieel geregistreerd als kerkgenootschap.

Dat betekent dat deze gemeenten geen eigen kerkgebouwen mogen bezitten. De kerken staan op namen van privépersonen, waarmee ze juridisch gezien woonhuizen zijn. Met de voorgestelde wetswijzigingen zijn deze kerkelijke bijeenkomsten voortaan strafbaar.

Sovjet-Unie

De baptistenbroederschap waarmee Stichting Friedenstimme samenwerkt, maakt zich veel zorgen, zegt Levi Verschoof, voorlichter bij Friedenstimme. „Het afgelopen weekend hebben de protestantse gemeenten gevast en dat zullen ze de komende tijd wel vaker doen. Als deze wetswijziging wordt aangenomen, betekent het dat zij niet meer op een normale manier kerkdiensten kunnen organiseren.”

„Het afgelopen weekend hebben Russische protestanten gevast vanwege het wetsvoorstel” - Levi Verschoof, voorlichter Stichting Friedenstimme

Tegelijk zijn de Russische christenen wel wat gewend, geeft Verschoof aan. „In de tijd van de Sovjet-Unie hielden ze ook ondergrondse kerkdiensten. Na de val van de Sovjet-Unie kregen ze relatief veel vrijheid als het gaat om het samenkomen. Nu is er een risico dat ze weer ondergronds moeten gaan.”

Is het niet een mogelijkheid dat ze zich alsnog laten registreren om legaal samen te kunnen komen? „Dat zal de broederschap niet doen”, zegt Verschoof. „In het verleden maakte die de keuze om zich niet te laten registreren. Daarachter zat het Bijbelse principe dat Christus Koning moet zijn in de kerk. De overheid heeft niet het recht om invloed te hebben op de kerk.”

Een officiële registratie zou bovendien verstrekkende gevolgen hebben, zegt de voorlichter. „Het zou betekenen dat de Russische overheid alles weet van het reilen en zeilen binnen de kerk. Alle namen van de ouderlingen en hun families zouden dan bijvoorbeeld geregistreerd moeten worden.”

Trend

Het is niet duidelijk op welke groeperingen het wetsvoorstel zich richt. Verschoof: „Bij de wetswijziging is geen motivering gegeven. Binnen de broederschap bestaan vermoedens dat de wetswijziging bedoeld is tegen niet-geregistreerde kerkgenootschappen, maar dat is niet zeker. Het zou wel passen in de trend waarbij protestantse kerken in Rusland steeds minder vrijheid krijgen om openlijk hun geloof te belijden. Zo is er in 2016 al een wet aangenomen die het organiseren van missionaire activiteiten verbiedt.”

De wetswijziging ligt op dit moment voor een eerste lezing bij het Russische parlement, de Doema. In februari zal besloten worden of de wijziging wordt goedgekeurd.

Onredelijk obstakel

Verschillende kerkgenootschappen in Rusland hebben zich inmiddels uitgesproken tegen het wetsvoorstel. De Internationale Gemeentebond van Evangelie Christen Baptisten (ECB) stelt in een brief aan de afgevaardigden van de Doema dat het wetsvoorstel „in tegenspraak is met de Bijbel en de Grondwet van de Russische Federatie”. Ook vormt het een „absoluut onredelijk obstakel voor burgers van ons land om God te dienen en te aanbidden”, aldus de zes gemeentenoudsten die de brief ondertekenden.

Vitaly Vlasenko, algemeen secretaris van de Russische Evangelische Alliantie, steltin een verklaring dat het wetsvoorstel zich baseert op publieke veiligheid, brandveiligheid en het welzijn van omwonenden. Daarmee worden christelijke huissamenkomsten volgens Vlasenko bestempeld als bedreiging voor het algemeen welzijn. Hij noemt het een schending van de grondwettelijke rechten op vrijheid van geweten en godsdienst.

Ook de Russisch-Orthodoxe Kerk verzet zich tegen het wetsvoorstel. Hoewel haar kerken wel geregistreerd zijn en de kerkelijke samenkomsten daarmee niet in het gedrang komen, levert het voorstel wel problemen op voor het bedienen van de sacramenten. Sommige daarvan, zoals de zalving van stervenden, worden ook in de privésfeer uitgevoerd.