Ipsos I&O benaderde politici en bestuurders in gemeenten, provincies en waterschappen, bijvoorbeeld burgemeesters en Statenleden. Van de ruim duizend ‘ambtsdragers’ die reageerden, zei 45 procent in het afgelopen jaar te maken te hebben gehad met verbale of fysieke agressie of intimidatie. In 2022 was dit met 49 procent iets hoger, maar in 2014 met 24 procent nog flink lager.

De politici en bestuurders kregen met name minder met scheldpartijen te maken: van 45 procent in 2022 naar 41 procent afgelopen jaar. Dat kan te maken hebben met een uitschieter in de coronapandemie, denken de onderzoekers. „Er waren grote spanningen in de samenleving en de overheid lag onder een vergrootglas.” Bedreigingen en fysiek geweld bleven min of meer op hetzelfde niveau als eerder.

Tussen verschillende groepen lokale politici en bestuurders bestaan grote verschillen, aldus Ipsos I&O. Vrouwen krijgen vaker met agressie en intimidatie te maken en zien die incidenten vaker als ernstig. Volksvertegenwoordigers hebben relatief minder last van bedreigingen dan bestuurders.

Ondanks de lichte daling is minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark niet blij met de cijfers. „Dit is niet normaal, en dat mag het ook nooit worden”, zegt ze op een bijeenkomst op haar ministerie. „Als volksvertegenwoordigers zich niet vrij voelen om besluiten te nemen, dan raakt dat het hart van onze democratie.”

Uitermark merkt dat lokale bestuurders ook de verruwing van het debat in Den Haag aanwijzen als oorzaak van incidenten. „Landelijke polarisatie slaat neer in de raadszalen.” Twee maanden geleden vroeg een Tweede Kamerlid van coalitiepartij PVV haar om de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema te ontslaan, maar die gebeurtenis wil Uitermark niet in verband brengen met de agressie tegen lokale bestuurders.