Alle driehonderd Zuid-Koreaanse parlementsleden kwamen zaterdag naar het parlementsgebouw om te stemmen. Een week eerder boycotten bijna alle leden van de conservatieve Volksmachtpartij van Yoon de stemming nog, tot grote afkeer van Zuid-Koreaanse demonstranten. Die stemming kwam toen net een tweederdemeerderheid te kort, maar een week later steunden 204 parlementsleden de afzetting. Dat betekent dat twaalf conservatieve volksvertegenwoordigers tegen de eigen partijlijn in gestemd hebben. Parlementsvoorzitter Woo Won-shik prees het Zuid-Koreaanse volk voor zijn „ernst, moed en toewijzing”.

Nadat bekend werd dat de afzettingsprocedure geslaagd was, brak er een enorm gejuich uit onder de honderdduizenden demonstranten die zich in de straten van Seoul verzameld hadden. Al sinds de mislukte machtsgreep gaan dagelijks in meerdere Zuid-Koreaanse steden grote groepen betogers de straat op, die hun protest kracht bijzetten met leuzen gezongen op de wijs van populaire K-Popliedjes. Voor het uitroepen van de militaire noodtoestand genoot Yoon nog maar steun van 19 procent van de bevolking, nadien was dat gekelderd tot 11 procent, terwijl meer dan driekwart van de burgers vond dat hij moest aftreden.

Excuses

Op 3 december kondigde Yoon een militaire noodtoestand af, omdat hij naar eigen zeggen werd tegengewerkt door „pro-Noord-Koreaanse krachten” binnen de Zuid-Koreaanse politiek. In werkelijkheid betrof het een wanhoopsdaad om macht naar zich toe te trekken, nadat de liberale oppositie zijn begrotingsvoorstel had weggestemd en meerdere afzettingsprocedures tegen politieke hoogwaardigheidsbekleders was begonnen. De liberale Democratische Partij van Lee Jae-myung heeft een absolute meerderheid in het parlement. Lee wordt gezien als een van de kanshebbers voor het presidentschap bij de volgende verkiezingen.

Na het uitroepen van de militaire noodtoestand werden alle politieke partijen en bijeenkomsten verboden en dienden de media zich naar het nieuwe militaire bewind te schikken. In de praktijk deden Zuid-Koreaanse nieuwszenders gewoon verslag van de gebeurtenissen en kwam het parlement zelfs bijeen om de militaire noodtoestand weg te stemmen. Yoon beval militairen om de oppositieleider, zijn eigen partijleider en diverse politieke tegenstanders op te pakken, maar dit kwam er die beruchte dinsdagnacht niet van.

Na de mislukte couppoging was Yoon weinig in het openbaar te zien. Vorige week bood hij kort zijn excuses aan voor „het ongemak” dat zijn handelen veroorzaakt had. Afgelopen donderdag koos hij juist weer voor een vlucht naar voren en beschuldigde de oppositie van collaboratie met Noord-Korea en het vernietigen van de democratische rechtsorde, zonder hier overigens bewijzen voor te leveren. De kans dat hij vervroegd zal aftreden lijkt klein, omdat Yoon heeft gezworen te zullen „vechten tot het einde”.

Schandalen

Nu een tweederdemeerderheid de afzetting van Yoon steunt, buigt het Constitutioneel Hof zich over de kwestie. Daar moeten normaal gesproken zes van de negen rechters met het voorstel instemmen. Momenteel zijn echter slechts zes rechters in functie. Yoon is sinds zijn machtsgreep niet gearresteerd. Minister van Defensie Kim Yong-hyun, die wordt gezien als een van de instigators van de machtsgreep, werd al eerder opgepakt. Veel andere politici dienden hun ontslag in. Zaterdag werd een nieuwe aanhouding verricht. Generaal Yeo In-hyung, belast met contraspionage, werd opgepakt voor zijn rol in de coup.

In de tussentijd neemt premier Han Duck-soo de taken van de president waar. Hij beloofde zaterdag te zorgen voor een zo stabiel mogelijke voortgang van de staatszaken, terwijl het land wacht op het oordeel van het Hof – een proces dat maximaal 180 dagen in beslag kan nemen. Wanneer het Hof de afzetting bekrachtigt, moeten er binnen zestig dagen nieuwe verkiezingen uitgeschreven worden. De kans dat Yoon vervolgd wordt voor zijn handelen is groot.

Yoon Suk-yeol is de tweede president in de Zuid-Koreaanse geschiedenis tegen wie een afzettingsprocedure doorgang vond. In 2017 werd president Park Geun-hye door het Constitutioneel Hof afgezet, nadat ze in opspraak was geraakt door meerdere schandalen. Een vriendin van haar kreeg toegang tot staatsgeheimen en kon grote bedrijven als Samsung en Hyundai ertoe bewegen tientallen miljoenen euro’s te doneren aan haar ngo’s. Park werd in 2018 tot 24 jaar cel veroordeeld wegens machtsmisbruik, maar kreeg in 2021 gratie van haar opvolger Moon Jae-in.