Stijgende kosten van het levensonderhoud, hoge werkloosheid en een schuldencrisis drukken zwaar op de bevolking van het West-Afrikaanse land. Het is dan ook niet verwonderlijk dat economische kwesties de verkiezingen domineren. Bijna 19 miljoen kiesgerechtigden kunnen zaterdag naar de stembus om de president en het parlement te kiezen.

De strijd spitst zich toe op de opvolging van president Nana Akufo-Addo, die bezig is aan zijn tweede en laatste termijn. Hoewel twaalf kandidaten klaarstaan om hem op te volgen, speelt de echte machtsstrijd zich af tussen de twee dominante politieke partijen: de regerende New Patriotic Party (NPP) en de oppositiepartij National Democratic Congress (NDC). Beide stellen economische hervormingen centraal in hun campagnes.

Voorsprong

De NPP heeft vicepresident Mahamudu Bawumia naar voren geschoven. Als econoom en voormalig bankier heeft de 61-jarige Bawumia veel financiële kennis in huis. Maar zijn rol in het economische team van Akufo-Addo maakt hem kwetsbaar: de malaise kleeft ook aan Bawumia. Hij probeert dit van zich af te schudden door zich slechts als ‘bijrijder’ van de president te presenteren.

Zijn belangrijkste tegenkandidaat is de 65-jarige John Dramani Mahama (NDC), een ervaren politicus en voormalig president van Ghana (2012-2017). Tijdens die periode werd het West-Afrikaanse land dusdanig geteisterd door elektriciteitsproblemen dat hij de bijnaam ”Mr. Dumsor” kreeg, wat zoiets betekent als ”meneer aan-uit”. Desalniettemin heeft Mahama een lichte voorsprong in de peilingen.

„De publieke vrijheden in Ghana staan steeds meer onder druk” - Kars de Bruijne, Sahelspecialist

Er staat voor beide partijen veel op het spel. De NPP probeert een derde achtereenvolgende termijn in de wacht te slepen, iets wat nog geen enkele politieke partij is gelukt sinds het land in 1993 een democratie werd. Voor de NDC geldt juist het omgekeerde: de partij wil koste wat het kost voorkomen dat ze drie termijnen op rij uitgesloten is van de macht.

Onder druk

De verkiezingen spelen zich af tegen een achtergrond van politieke instabiliteit in West-Afrika. Waar omliggende landen zoals Mali en Burkina Faso worden geteisterd door coups en jihadistisch geweld, is dat Ghana bespaard gebleven. De machtsoverdracht bij vorige verkiezingen verliep over het algemeen vreedzaam. Het land wordt daarom vaak geprezen als een bastion van democratie in een instabiele regio.

Het land kan het zich niet veroorloven die reputatie te verliezen. „Ghana heeft er groot belang bij om als stabiele democratie te worden gezien”, stelt Sahelspecialist Kars de Bruijne van Instituut Clingendael. „In de richting van het Westen helpt dit imago met economische en militaire samenwerking. Binnen Afrika positioneert het land zich als een van de eerste onafhankelijke landen met verkiezingen.”

De democratie in het land is echter kwetsbaar, aldus waarnemers. De polarisatie tussen de NPP en NDC is groter dan ooit. Zo heeft Mahama twijfels geuit over de onpartijdigheid van de kiescommissie, waarop de NPP suggereerde dat de oppositieleider de uitslag zal verwerpen als deze niet in zijn voordeel uitpakt. Dit voedt het wantrouwen onder de bevolking, die al kampt met afnemend vertrouwen in publieke instellingen.

Experts wijzen erop dat Ghana tekenen laat zien van democratische achteruitgang. „Ghana is zeker meer democratisch ontwikkeld dan omliggende landen, waar grote problemen spelen”, zegt De Bruijne. „Maar ook Ghana glijdt af. De publieke vrijheden staan onder druk. Alle databases die autocratie meten, laten zien dat Ghana steeds meer autocratische tekenen vertoont.”