Gewoon hervormd
Misschien is het niet wijs om als hervormd mens over de verschillende soorten hervormden te schrijven. Maar na twee gesprekjes te hebben gehad over de mensen die zich tot deze denominatie rekenen, kan ik het toch niet laten.
Wim van Egdom schrijft over het dagelijks leven. En meer. Soms met een knipoog.
Het was zomaar een gesprekje met een kennis die ik zag bij de supermarkt. Haar bejaarde moeder sukkelde met haar gezondheid. In een bijzin werd ook iets gezegd over een dominee die haar had bezocht. Als oud-kerkredacteur kon ik het toen natuurlijk niet laten te vragen van welke kerk die moeder dan was. „Gewoon hervormd”, zei ze.
Weer op de terugweg naar huis dacht ik daarover na. Dit was namelijk een soort hervormden waar ik nog nooit van had gehoord. Hervormden in de Protestantse Kerk, ja, die ken ik. Hersteld hervormden ken ik ook, evenals vrije hervormden. Maar gewoon hervormd? Nooit van gehoord.
Natuurlijk begreep ik wat die mevrouw bedoelde. Moeder hoorde ongetwijfeld bij de Dorpskerk. En of dat kerkgebouw nu van een hervormde gemeente in de PKN of van een hersteld hervormde gemeente was, daar had ze vast nog nooit over nagedacht.
Een paar weken later zat ik in een heel ander gezelschap. Er werd gesproken over iemand en de vraag werd gesteld welke kerkelijke achtergrond het onderwerp van gesprek had. „Volgens mij doet hij nergens aan”, zei iemand. Om er direct achteraan te zeggen: „Of misschien nog iets van hervormd?”
Waarschijnlijk keek ik zo ontstemd dat er direct achteraan gemompeld werd: „Maar het kan meevallen, hoor.” Maar als hervormd in één adem genoemd wordt met onkerkelijk en er ook nog gezegd wordt dat het kan meevallen, weet ik natuurlijk genoeg. Voor spreker staat hervormd dan zo ongeveer gelijk aan atheïst.
Hervormden zijn wel wat gewend als het om de waardering van hun kerkelijke keuzes gaat. En eerlijk is eerlijk: ze hebben het er zelf soms ook wel naar gemaakt dat niet-hervormden simpelweg niet meer weten wat voor vlees ze in de kuip hebben. Alleen het noemen van het jaartal 2004 zegt wat dat betreft genoeg.
Pas vroeg een buurman waar ik eigenlijk ter kerke ging. Ik vertelde hem dat ik lid ben van een hervormde wijkgemeente in de Protestantse Kerk in Nederland. Dat die wijkgemeente ook nog ”van bijzondere aard” achter haar naam heeft staan, liet ik maar weg. Toen hij toch nog wat onwetend bleef kijken, mompelde ik snel: „Gewoon hervormd, zeg maar.”
