Het was voor mij het eerste gebedje dat ik leerde en zo op de lippen gelegd kreeg. Nog ruim voor ik wist wat ”spijze” betekent, bad ik om een zegen daarover. Later leerde ik dat ”eten” het hedendaagse woord voor ”spijze” is.

Het duurde nog veel langer voor ik iets begreep van de betekenis van het woord ”zegen”. We gebruiken het nogal eens in ons gebed. We bidden de Heere veelvuldig om een zegen: over ons eten, over een lange autorit, over ons dagelijks werk, over een te maken proefwerk, over de preek, over onze nachtrust.

Maar waar bidden we nu precies om als we om een zegen over ons eten vragen? Of het lekker mag smaken? Of we er nieuwe kracht en blijvende gezondheid uit krijgen?

En waar vragen we om als we bidden om een zegen over een reis? Of we vlot de eindbestemming bereiken? Of dat we daar veilig arriveren?

En waar zijn we verlegen om als we bidden om een zegen over onze slaap? Of we zonder nachtmerries slapen? Of vooral lekker uitgerust wakker worden?

En wat dan als we weinig kracht uit de maaltijd krijgen? Is die dan niet gezegend? En wat als we tijdens onze autorit in een lange file belanden en veel te laat bij onze bestemming arriveren? Is de reis dan niet gezegend?

Is nieuwe kracht uit het eten en drinken, en veilig de eindbestemming bereiken, inderdaad wel altijd een zegen? Want stel dat ik de nieuwe energie uit de maaltijd gebruik om daarna te gaan zwartwerken? Of dat ik een rit maak naar een casino? Dan is de daaraan voorafgaande zegenbede toch totaal misplaatst?

Dan komt de vraag op of alleen voorspoed en welvaart een zegen van God zijn. Of kan tegenslag ook een zegen uit Zijn hand zijn?

Laat helder zijn dat we tegenspoed niet hoeven te verlangen. Er is alle reden om God dankbaar te zijn voor Zijn goede gaven en daarvan te genieten. Tegelijk kúnnen ziekte en tegenslag ons bij de Heere brengen. Hij gebruikt die nogal eens om mensen aan Zijn voeten terecht te laten komen.

Wanneer is nieuwe kracht uit een maaltijd dan wel een zegen en wanneer niet? Is rijkdom een zegen of niet? Is een hoog IQ een zegen of niet? Is het hebben van een ruime auto een zegen of niet?

Twee preken brachten me recent een antwoord op dergelijke vragen. Die gave is een zegen wanneer die ons persoonlijk dichter bij de Heere brengt, als daardoor Zijn Koninkrijk komt, als Gods Naam erdoor verheerlijkt wordt.

Is een riant salaris een zegen? Jazeker, als we dat inzetten in Gods Koninkrijk en als we van onze voorspoed bijvoorbeeld zendingsactiviteiten of de kerkelijke gemeente steunen.

Is vrijheid van godsdienst een zegen? Jazeker, als die ons dicht bij onze God brengt en houdt. En als door die vrijheid Zijn Koninkrijk komt. Maar diezelfde vrijheid is geen zegen als die ons ver bij God vandaan doet dwalen. Vervolgde christenen bidden niet zelden voor hun geloofsgenoten in het Westen, omdat ze vrezen dat vrijheid en rijkdom hen van God kan doen vervreemden.

Zegen ons eten en drinken rijk, Heere! En uw Woord, en ons geld, en ons salaris, en onze gezondheid.

De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het RD.