Een groep van zo’n vijftig leerlingen staat op het schoolplein. In het midden wordt een Cobra 6 afgestoken. Een enorme knal galmt over het schoolplein. Terwijl de rookwolken opstijgen, rijst de vraag wie het ding heeft afgestoken. „Daar is natuurlijk niet achter te komen”, zegt Gertjan van Belzen, locatiedirecteur van het Van Lodenstein College in Amersfoort.

Om de veiligheid te waarborgen, besloot de school recent maatregelen te nemen: het plein werd verkleind en er vinden controles plaats. „Onze school staat op een enorm bosperceel”, verduidelijkt de locatiedirecteur. „Op veel plekken is nauwelijks toezicht. We hebben het terrein nu tijdelijk ingeperkt, zodat er altijd cameratoezicht is en we daders makkelijker kunnen opsporen.”

Daarnaast kunnen leerlingen worden gevraagd om hun tassen en zakken leeg te maken, om onafgestoken spul vroegtijdig te pakken te krijgen. Ook vinden er kluisjescontroles plaats om de handel in illegaal vuurwerk tegen te gaan. Twee jongeren werden dit jaar al gepakt. Die zitten momenteel thuis: geschorst. Van Belzen: „Elk jaar schorsen we wel twee of drie leerlingen vanwege illegaal vuurwerk, maar het is nu nog maar halverwege november.”

Het begint allemaal eerder en het gaat steeds harder, is dan ook de boodschap van de locatiedirecteur. „Als we niets doen is het elke pauze raak. Scholieren nemen het vuurwerk gewoon van huis mee naar school.” Uit de gesprekken die hij voert met jongeren blijkt het gedrag een tegenreactie op de vuurwerkverboden die in steeds meer plaatsen van kracht zijn. „Dat moet niet alleen een zorg van de school, maar vooral ook van de ouders zijn.”

Handgranaat

Uit een inventarisatie van NOS Stories bleek woensdag dat illegaal vuurwerk op veel middelbare scholen een probleem is. Het platform zette een vragenlijst uit onder jongeren. Leerlingen van 275 verschillende scholen gaven aan dat er op hun school makkelijk aan illegaal vuurwerk te komen is.

Een veel verhandelde illegale vuurwerksoort op scholen is de cobra. „Levensgevaarlijk”, noemt explosievenexpert Ad van Riel die. „De explosie daarvan is net zo krachtig als een handgranaat.” Jongeren halen het vuurwerk volgens hem over de grens in België, waar de cobra’s gewoon verkocht worden. „Soms worden ze zelfs met de post verstuurd.”

Cobra’s zijn illegaal in Nederland, omdat er flashkruit in zit. Dit zorgt voor een hardere knal en een krachtigere explosie dan buskruit. Flashkruit mag in Nederland alleen in beperkte hoeveelheden in siervuurwerk zitten. De in Nederland toegestane hoeveelheid flashkruit per ontploffing van siervuurwerk is 4 gram, terwijl een cobra 6 bijna 30 gram van dit poeder bevat.

Zeker in de winter komt vuurwerk makkelijk tot ontsteking, zegt Van Riel. „Daar is geen vlammetje voor nodig. Wrijving en statische elektriciteit kunnen er al voor zorgen dat vuurwerk ontploft.” De opslag van illegaal vuurwerk in kluisjes maakt het volgens hem nog gevaarlijker. „In zo’n kleine ruimte wordt de druk extra opgebouwd. Een ontploffing zal het kluisje opblazen, met scherfwerking tot gevolg. Als daar net een leerling in de buurt staat, zal dat zwaar, zo niet dodelijk letsel tot gevolg kunnen hebben.”