NSC is „niet de scheidsrechter in de coalitie, dat vooropgesteld”, zei Six Dijkstra in het grote debat over de justitiebegroting. Kabinet en coalitie moeten samen de rechtsstaat waarborgen, zoals ze ook hebben afgesproken in de kabinetsformatie, benadrukt hij. De coalitiepartners laten dat NSC nu alleen opknappen, klinkt het in NSC-kringen. De VVD, die NSC vooraf zag als medestrijder, voorop.

Maar de vraag wat NSC gaat doen tegen de toenemende polarisatie in samenleving en politiek is „terecht”, vindt Six Dijkstra. Hij heeft uit de spanningen van de afgelopen dagen opgemaakt dat zijn partij „serieuze gesprekken moet voeren en soms wat serieuzer dan we tot nu toe hebben gedaan” over de toon van kabinet en coalitie. De NSC-justitiewoordvoerder wil het de komende tijd „hebben over polarisatie in de samenleving en op andere plekken”.

Achahbar vertrok vrijdag omdat ze niet meer kon leven met het aandeel van het kabinet in de „polariserende omgangsvormen”. Six Dijkstra’s fractiegenoten Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk volgden dat voorbeeld dinsdag. Volgens hen loopt het „in het kabinet uit de hand” en is NSC „onvoldoende in staat gebleken normerend op te treden”.

Mede-NSC’er Palmen constateert dat de omgangsvormen en de rechtsstaatverklaring die de coalitie moest gidsen „onder druk zijn komen te staan”. Ook zij noemt dat een wake-upcall en „echt een heel belangrijk gegeven”. „Ga wel harder handhaven op die rechtsstaatparagraaf”, luidde Achahbars afscheidsverzoek volgens Palmen dan ook. Ze hoopt dat de Kamer daarbij gaat helpen.

De oppositie vroeg NSC’ers tijdens het debat waarom zij wél aanbleven en hoe zij denken te voorkomen dat het verder bergafwaarts gaat met de regels en mores van de democratie. De PVV vroeg de Kamervoorzitter tevergeefs om de discussie af te kappen. De geërgerde oppositie zei juist te zoeken naar een gelegenheid om over de omgang van NSC en het kabinet met de rechtsstaat te kunnen spreken. De coalitie blokkeert een debat over het opstappen van Achahbar.